وقعهٔ جديد
Vak'a-i Cedid
Müellifi
Enderun-ı Hümayun Nazırı Merhum Ebu Bekir Efendi
İstanbul
1332
Tıb ve Fen Kitabhânesi
طبع و نشر ايتديػمز اشبۆ كتابجه آثار نادره‌دندر. مؤلف رساله‌نڭ نهايتنده كندينی «بۆ احقر پر قصۆر السيد ابۆ بكر ظهۆر وقعهٔ جديدی برۆجه محرر انشا و تسطير و تحرير ايتمكله» ديه بيان ايدييۏر. بۆ ذات سلتان محمۆد خان ثانی نزدنده درجهٔ نهايه‌ده موقر و محترم بۆلنان مرزيفۏنلی ابۆ بكر افنديدر. لاديقده مدفۆن سيد بلال اولادندن سيد احمد سلاله‌سندندر. پدرينڭ اسمی سيد محمد اغادر. عموجه‌سی سلحدار ابداه آغادر. اندرۆن همايۆنه دخۆل ايده‌رك خزينهٔ همايۆنده باش قۆللقجی اۏلمش، بعده سرچۆقه‌دارلغه ارتقا ايتمش ايدی. ١٢٤٣ سنه‌سنده وظيفه‌سندن عفو ايله برابر بلاخدمت مابين همايۆنده ابقا ايدلمش ايدی. بر سنه صۏڭره قهوه‌جی باشی، متعاقباً خزينهٔ همايۆن كتخداسی اۏلۆب ١٢٤٧ ده بالجمله اندرۆن همايۆن مستخدميننڭ ضابطی اۏلان سلحدارلق منصبنڭ الغاسنده اندرۆن همايۆن ناظری نصب اۏلندی. ١٢٥١ سنه‌سی رمظاننڭ يگرمی ايكنجی پازار گۉنی وفات أيلدی.
Tab' ve neşr itdiğimiz işbu kitabce âsar-ı nadiredendir. Müellif risalenin nihâyetinde kendini« bu ahkar-i pür-kusur el-Seyyid Ebu Bekir zuhûr vak'a-i cedidi buruca muharrer inşa u tastir ü tahrir itmekle» diye beyan idiliyor. Bu zat Sultan Mahmud Han-ı Sani nezdinde derece-i nihaiyede müvekkar ve muhterem bulunan Merzifonlu Ebu Bekir Efendi'dir. Ladik'te medfun Seyyid Bilal evladından Seyyid Ahmed sülalesindendir. Pederinin ismi Seyyid Mehmed Ağa'dır. Amucası Silahdar Abdullah Ağa'dır. Enderun-ı Hümâyun'a duhûl iderek Hazîne-i Hümâyun'da baş kullukçu olmuş, ba’de serçukadarlığa irtika itmiş idi. 1243 senesinde vazîfesinden afv ile beraber bilâ-hidmet Mâbeyn-i Hümâyun'da ipkā idilmiş idi. Bir sene sonra kahveci başı, müteakiben Hazîne-i Hümâyun kethüdâsı olub 1247 de bilcümle Enderun-ı Hümâyun müstahdemininin zabiti olan silâhtarlık mansibinin ilgasında Enderun-ı Hümâyun nazırı nasb olundu. 1251 senesi Ramazanının yegirmi ikinci pazar günü vefat eyledi.
- tab':
- neşr:
- âsar:
ايۉبده شاه والده سلطان عمارتی پيشكاهنده مدفۆندر. سجل عثمانی صاحی "عالم، عاقل، صادق" اۏلديغنی بيان ايتمشدر.
Eyübde Mihr-i Şah Valide Sultan İmareti pişgâhında medfundur. Sicil-i Osmani sahi "âlim, âqıl, sadıq" olduğunu beyan itmiştir.
بۆ كتابجه‌نڭ المزده‌كی نسخه‌سی اۆفاق قطعه‌ده اۏن بشر سطرلی قرق ايكی صحيفه‌دن مركبدر. اۏرته بر تعليق يازی ايله تحرير اۏلنمش اۏلۆب نسخهٔ يگانه اۏلمسی و محررينڭ خط دستيله محرر بۆلنمسی محتملدر. نهايتنده‌كی "فی ٧ حا سنه ١٢٣٤" كتابچه‌نڭ تاريخ تحريری اۏلمليدر. يڭيچريلری بيان ايدر ايكن اسملرينه دائما "دلاورلر" صفتنی ترديفی گبی بعض قيودات دخی بۆڭا دلالت ايدر.Bu kitabcenin elimizdeki nüshası ufak kıtada on beş satırlı kırk iki sahifeden mürekkebdir. Orta bir talik yazı ile tahrir olunmuş olub nüsha-i yegane olması ve muharririnin hatt-ı destiyle muharrer bulunması muhtemeldir. Nihayetindeki "fi 7 HA sene 1234" kitabçenin tarih-i tahriri olmalıdır. Yeniçerileri beyan ider iken isimlerine daima "dilaverler" sıfatını terdifi gibi baz kuyûdât dahi buna delalet ider.
وقعهٔ جديد دولت عليهٔ عثمانيه‌نڭ ١١٨٢ سنه‌سندن ١٢٢٨ سنه‌سنه قدر اۏلان احوال عمۆميه‌سنه دائر خلاصهٔ تاريخيه اۏلۆب مخطره طرزنده قلمه آلنمشدر. دقتله مطالعه اۏلنۆرسه داخلی و خارجی احوال عمۆميهٔ دولتڭ حكايه‌سنده انتظامه پك زياده رعايت و دقت ايدلديػی و بۆنڭله برابر ديػر تاريخلرده گۊريله‌ميان خيلی ناشنيده معلۆماتی جامع اۏلديغی تظاهر ايدر. از جمله صنوف عسكريه‌نڭ تعليم و تعلمسز بر ديرنتی حالنی اكتساب ايتملرينه عائد اسبابی ايدر ايكن "يدلرنده اۏلان اساميلريله وقت حضرده كنديلرينی اداره ايده‌مدكلرندن" طۏلايی عسكرلكله برابر ضنايع و تجارته توسل و مشغۆل اۏلدقلرينی بيان ايدييۏر.Vak’a-i Cedid, Devlet-i Aliyye-i Osmaniye’nin 1182 senesinden 1228 senesine kadar olan ahval-i umumiyesine dair hülasa-i tarihiyye olub muhtıra tarzında kaleme âlınmıştır. Dikkatle mütâlaa olunursa dahili ve harici ahval-i umumiyye-i devletin hikayesinde intizama pek ziyade riayet ve dikkat idildiği ve bununla beraber diğer tarihlerde görülemeyen hayli naşinide ma’lumatı câm’ olduğu tezahür ider. Ezcümle sunuf-i askeriyenin ta’lim ve ta’limsiz bir dirinti halini iktisap itmelerine âid esbabı beyan ider iken "yedlerinde olan esamileriyle vakt-i huzurda kendilerini idare idemediklerinden" dolayı askerlikle beraber sanayi ve ticarete tevessül ve meşgul olduklarını beyan idiyor.
- pişgâh:
- sicil:
- beyan:
واقعا دولت عليه‌نڭ اوائلنده يڭيچری و سائر صنوف عسكريه‌يه تخصيص اۏلنان علوفهٔ يوميه اۏ زمانه گۊره اۏلدقجه يۉكسك و هر بر حوايجی تطمينه كافی درجه‌ده ايسه‌ده موخراً اقچه‌نڭ قيمتی جسته جسته تنزل ايتمش، حالبۆكه علوفهٔ مخصصه حاليله قالمش اۏلديغندن عساكر تأمين معيشت ضمننده صنعت و تجارته سلوك اييلمشلر ايدی. حكومتجه نه بۆنڭ اۊڭنه گچلمش، نه‌ده علوفهٔ‌لرڭ احتياجه كافی درجه‌ده تزييدينه اعتنا قلنمش اۏلديغندن بۆ جهت ضبط و ربط عسكرينڭ خللدار اۏلمسنه سبب ويره‌ن خصۆصاتدن بری و باشليجه‌سی اۏلمشدر.
Vak’a-ı Devlet-i Aliyye’nin evâilinde yeniçeri ve sair sunuf-ı askeriyeye tahsis olunan ulûfe-i yevmiye o zamana göre oldukça yüksek ve her bir havâici tatmine kâfi derecede ise de muahharen akçenin kıymeti ceste ceste tenzil etmiş, halbuki ulûfe-i muhassasa haliyle kalmış olduğundan asâkir temin-i maîşet zımnında sanat ve ticarete sülûk eylemişler idi. Hükûmetçe ne bunun önüne geçilmiş ne de ulûfelerin ihtiyaca kâfi derecede tezyidine itina kılınmış olduğundan bu cihet zapturapt-ı askerinin haleldar olmasına sebeb viren hususattan biri ve başlıcası olmuştur.
سلطان سليم خان ثالث دورنده نظام جديد عساكرينڭ تنظيميله بۆنلرڭ ماهيه‌لرينڭ تأمينی ايچۉن اجرا قلنان تدابير ماليه‌نڭ ادارهٔ سابقه‌نڭ دوامندن مستفيد اۏلانلرڭ اغبرارينی و تدابير مذكۆره‌نڭ موجب اۏلديغی تزييد تكاليف ايسه اهالينڭ حكومتدن خوشنودسزلغنی موجب اۏلديغنی دخی پك گۉزل تعريف و توصيف ايتمكده‌در. بۆنڭله برابر رۆم ايليده طاغلی اشقياسنڭ ظهۆرينی بۆ اغبرار و نفرت اهالی‌يه عطفی دخی ديػر تاريخلرده يۏقدر.
Sultan Selim Han-ı Sâlis devrinde Nizâm-ı Cedid asâkirinin tanzimiyle bunların mâhiyelerinin temini içün icrâ kılınan tedâbîr-i mâliyenin idâre-i sâbıkanın devamından müstefit olanların iğbirârın ve tedâbîr-i mezkûrenin mûcip olduğu tezyid-i tekâlif ise ahâlinin hükûmetten hoşnutsuzluğunu mûcip olduğunu dahi pek güzel târif ve tavsif etmektedir. Bununla beraber Rumeli'de dağlı eşkıyâsının zuhûrunu bu iğbirâr ve nefret-i ahâliye atfı dahi diğer tarihlerde yoktur.
فرانسه‌نڭ اعلان جمهوريتدن اعتباراً دولت عليه حقنده اتخاذ ايتديػی سياستی و بۆنڭ نتيجهٔ مضره‌سی اۏله‌رق مصر مسئله‌سی وقۆع بۆلديغی و انگليز دۏننماسنڭ استانبۆل اۊڭنه ورودی گبی حادثه‌لر سر نمای ظهۆر اۏلديغی حالده رجال دولتڭ بۆ پۏلتيقه‌يی تعقيبدن فراغت ايتمدكلرينی و كتخدای صدر عالی ابراهيم نسيم افندی گبی بعض ذواتڭ دولتی انگليز پۏلتيقه‌سنه تقريب افكارينڭ نه صورتله نتيجه‌سز قالديغنی بيان ايدر. فرانسز سياستی يالڭز امور خارجيه‌ده دػل امور داخليه‌ده دخی تأثير ايتديػنی برۆجه آتی يازمشدر: سليم خان ثالثڭ خلعی و سلطان مصطفی خان رابعڭ عليه‌دن جلوسی اۉزرينه «فرانسه ايلچيسی مار الذكر استانهٔ قراری فراره تبديل و اثنای راهده رۆسجغه داخل و علمدار مصطفی پاشا ايله ملاقات و جبليت اصليه‌سنده اۏلان كلام فاسده‌لر ايله اغفال و حادثه‌لره سبب مستقل اۏلۆب» افاده‌سی دخی هيچ بر تاريخده گۊريله‌ميان ناشينده بر قيددر.
Fransa'nın î’lân cumhuriyetten îtibâren Devlet-i Aliyye hakkında ittihaz ettiği siyâseti ve bunun netîce-i muzırrası olarak Mısır meselesi vuku bulduğu ve İngiliz donanmasının İstanbul önüne vürudu gibi hadiseler ser-nümâ-yı zuhur olduğu halde rical-i devletin bu politikayı takipten ferâgat etmediklerini ve Kethüdâ-i Sadr-i Âlî İbrahim Nesim Efendi gibi ba'z zevatın devleti İngiliz politikasına takrib-i efkârının ne sûretle netîcesiz kaldığını beyan eder. Fransız siyâseti yalnız umur-ı hâriciyede değil umur-ı dâhiliyede dahi te'sir ettiğini buruca âtî yazmıştır: Selim Han-ı Sâlis'in hal'i ve Sultan Mustafâ Han-ı Râbi'-i Aliyye'den cülûsu üzerine« Fransa elçisi mârrü’z-zikr âsitâne-i kararı firara tebdil ve esnâ-yı râhda Ruscuğa dâhil ve Alemdâr Mustafâ Paşa ile mülâkat ve cibillet-i asliyesinde olan kelâm-ı fâsideler ile iğfal ve hadiselere sebeb müstakil olub» ifâdesi dahi hiç bir tarihte görülemeyen nâşinîde bir kayıttır.
امور داخليه‌ده اۏلديغی گبی امور خارجيه‌ده دخی علمای طريقڭ فوق العاده تعصبی و بۆنلرڭ رجال دولت ايله وقۆع بۆلان منافرت شديده‌لرينڭ دولتجه حاصل ايتديػی تأثيراتی دخی جابجا نظر دقتی جلب ايده‌جك درجه‌ده گۊسترمشدر.
Umur-ı dâhiliyede olduğu gibi umur-ı hâriciyede dahi ulema-yı tarîkın fevkalâde taassubu ve bunların rical-i devlet ile vuku bulan münâferet-i şedîdelerinin devletçe hasıl ettiği te'sîrâtı dahi câbecâ nazar-ı dikkati celb edecek derecede göstermiştir.
غايت ساده و صافدلانه افاده‌لرله حقيقت تاريحيه‌يی فوق‌العاده تصوير ايتديػی گبی تعريف اشخاصده دخی اۏلدقجه مهارت گۊسترمش و بر ايكی كلمه ايله ماهيتنی بيان ايلمشدر.
Gayet sâde ve safdilâne ifâdelerle hakîkat-ı târîhiyeyi fevkalâde tasvir ettiği gibi târif-i eşhâsta dahi oldukça mahâret göstermiş ve bir iki kelime ile mâhiyetini beyan eylemiştir.
وقعهٔ جديدی بزه اهدا ايتمك لطفنده بۆلنان ارباب معارفدن حاجی بػ زاده احمد مختار و بۆػا دلالت ايدن ممدوح شوكت بػلره بيان تشكری وظيفه‌دن عدايلرز.
Vak'a-i Cedidi bize ihdâ etmek lutfunda bulunan erbab-ı maâriften Hacı Beğ Zâde Ahmed Muhtar ve buna delalet iden memdûh-ı şevket beğlere beyan-ı teşekkürü vazîfeden addeyleriz.
Sultan Selim Han
Vak'a-i Cedid
حمد بی حد اۏل خالق الموجودات و رب المخلوقاته و صلوة و سلام فخر عالم سيدالرسلات و صاحب الايات بيناته و آل و اصحاب ذوی السيادة و السعادة و ازواج الطاهراته اۏلسۆن كه اشبۆ دولت عليهٔ ابدی الدوامڭ شعشعهٔ الايشی و شوكت و سلطنت ستايشی آنجق شريعت احمديه‌يه انقياد و اطاعت و احكام شرعيه‌نڭ اجراسی خصۆصلرينه اقدام و اهتمام شاهانه‌لرندن و مايهٔ اصليهٔ آل عثمانيه‌دن دركار اۏلان عدل و عدالت و عامهٔ ناسه كمال شفقت ملوكانه‌لرندن ايجاب ايدۉب (ثبات الملك فی العدل) مفهومنجه هر نه قدر الام و اكداره كرفتار اۏلنۆر ايسه دخی شعاع اسلاميه ايله ماه تابان و شمس درخشان مثللۉ پرتو انداز و بعنايت الله تعالی خسوف و كسوفدن صافتر و معرا و سايه ساز اۏلۆب بۆ فر و شوكت و سلطنته و حوزهٔ حكومت شهنشاهيده آسوده اۏلان بلاد و مملكته دول نصارا غبطه و حسده اغاز ايله دولت عليه‌نڭ آرايش و استراحتلرينی جابجه ترك ايتديرمك و كندۉ ايشلرينه رايج ويرمك غوغاسيله اۉچ و بش سنه‌ده بر
Hamd bî-had ol hâliku'l-mevcûdât ve rabbü'l-mahlûkâta ve salât ü selâm fahr-i âlem seyyidül-risâlet ve sâhibül-âyât-ı beyyinata ve âl ve ashab-ı zevi'l-siyâdet ve saâdet ve ezvâcü'l-tâhirata olsun ki işbu Devlet-i Aliyye-yi Ebedîyyül-Devam'ın şa’şaa-ı âlâyişi ve şevket ve saltanat-ı sitâyişi âncak şerîat-i Ahmediyeye inkıyâd ve itâat ve ahkâm-ı şer’iyyenin icrâsı husûslarına ikdam ve ihtimam-ı şâhânelerinden ve mâye-i asliye-i Âl-i Osmaniye'den derkâr olan adl ve adâlet ve âmme-i nasa kelâm-ı şefkat-i mülûkânelerinden îcâp idüb (sebâtü'l-melik fi'l-adl) mefhûmunca her ne kadar âlâm ve ekdara giriftar olunur ise dahi şuâ-ı İslamiye ile mâh-i tâban ve şems-i derhîşan misilli pertev-endaz ve bi-inâyet-i Allah Taâlâ husûf ve küsûftan saf-ter ve muarrâ ve sâye-sâz olub bu fer ü şevket ve saltanata ve havza-i hükûmet-i şehinşâhîde âsûde olan bilâd ve memlekete düvel-i nasârâ gıpta ve hased-i âgāz ile Devlet-i Aliyye'nin ârâyiş ve istirâhatlerini câbecâ terk ettirmek ve kendü işlerine râyiç virmek gavgasile üç ve beş senede bir
كره تكليف مالايطاق بيراق گۊسترۉب بالضروره سفر ايتمك لازم گلديػی نمايان بيڭ يۉز سكسان ايكی تاريخندن برۉ وقۆع بۆلان اسفار همايونلرده جنك آور اۏلان درگاه عالی يڭيچريلری و سپاه و سلحدار و بلۉكات اربعه و جبه‌جی و طۏپجی و سائر صنوف عسكريه‌نڭ يدلرنده اۏلان اساميلريله وقت حضرده كندۉلرينی اداره ايده‌مدكلرندن تعليم و تعلمی مدت وفيره‌دركه ترك و كار كسبه تميل و قحط و غلا حسبيله صنوف عسكريه‌ده اسلحه بۆلنميۆب بر تقريب يدينه گيرسه دخی فروخت و كارلرينه مشغول و كندۉلرينی اداره‌يه دۉشدكلری و كفاره مقابل اۏلدقلرنده عدم مهارتلرندن جنك و جدالده پايدار اۏله‌ميۆب عساكر اسلاميه منهزم و بۆ تقريب كفار خاكسار بلاد اسلاميه‌دن قتی وافر ممالكی استيلا و يد منحوسه‌سنه كرفتار و سكنه‌لرينی اسير ايلديػی و عساكر مذكۆرلر مرور ازمنه ايله شيرازهٔ نظامدن انفكاك و خروج و مجدداً نظامه ادخالی امر عسير اۏلديغندن عساكر مذكۆره‌دن بشقه مجدداً مقابلهٔ بالمشل معلم عسكره محتاج اۏلديغی و اۏل امرده الزم و لوازمات محاربه‌دن اۏلان طۏپجی نفراتلرينی ترتيب و مهماتنی تنظيم و سفر و حضرده تعليم ايتديره‌رك فننده
kere teklîf-i mâlâyutak bayrak gösterüp bizzarûre sefer etmek lazım geldiği nümâyan bin yüz seksan iki tarihinden berü vuku bulan esfar-ı hümâyunlarda cenk-âver olan dergâh-ı âlî yeniçerileri ve sipah ve silâhtar ve bölükât-ı erbaa ve cebeci ve topçu ve sair sunuf-i askeriyenin yedlerinde olan esamileriyle vakt-i huzurda kendülerini idare idemediklerinden ta'lîm ve taallümü müddet-i vefiredir ki terk ve kâr kesbe tamil ve kaht u galâ hasbile sunuf-ı askeriyede esliha bulunmayup bir takrip yedine girse dahi füruht ve kârlarına meşgul ve kendülerini idâreye düştükleri ve küffara mukābil olduklarında adem-i mahâretlerinden cenk ve cidalde payidar olamayup Asâkir-i İslamiye münhezim ve bu takrip küffar hâksâr bilâd-ı İslâmiye'den katı vâfir memâliki istîlâ ve yed-i menhûsesine giriftar ve sekînelerini esir eylediği ve asâkir-i mezkûrlar mürûr-ı ezmine ile şîrâze-i nizâmdan infikâk ve hurûç ve müceddeden nizâma idhâli emr-i asir olduğundan asâkir-i mezkûreden başka müceddeden mukābele-i bi'l-misil mâ'lûm askere muhtac olduğu ve ol emirde elzem ve levâzımat-ı muhârebeden olan topçu neferâtlarını tertip ve mühimmâtını tanzim ve sefer ü hazarda ta'lîm ettirerek feninde
مهارت حاصل ايليوب بعده تۉفنك انداز عساكر ترتيبنه مباشرت اۏاندقده دولت عليه‌نڭ اقصای مراملرينه اطلاع حاصل ايده‌ميۉب بيشعور آدملر حسن و قبحنی فرق اتميه‌رك اۏجاقلۆ طرفندن مستكره كۊرۉب قيل و قاله باعث اۏلدی ايسه دخی عساكر مذكۆرڭ تكثيری خصۆصنه اقدام و صرف انظار ملوكانه اۏلندقجه آناطۏلی و رۆم ايلی اهاليسنك تكليفاتی متزايد و سكنه‌سی تحمل ايده‌ميۉب پراكنده و پريشان اۏلديغی و نظام جديد عساكری ترتيبنه مباشرت اۏلندقده ماهيه‌لرينڭ و لوازماتلرينڭ تنظيمی و اداره‌سيچۉن قتی وافر كسانڭ ايرادينه و مدار معاشنه و تيمار و زعامتنه خلل طاری اۏلۆب بۆ تقريب رۆم ايليده طاغلی اشقياسی ظهۆر و مدافعه‌سيجۉن وزرای عظاملری مأمۆر و طاغلی اشقياسی قضا و قصبه و قرايه دخۆللرنده مأمۆر اۏلان وزير بۆلنديغی محلدن حركت و طاغلی اشقياسنڭ اۉزرينه هجۆم و بر تقريب فرار ايتديردكده طاغلی اشقياسی فقرايی تراش ايدر گيبی غارات أيلدی ايسه مأمۆر اۏلان وزرانڭ عسكری بر قات دخی پرداخ ايله فقرانڭ مغدۆريتلری قات اندر قات اۏلديغی و مسندلرده بۆلنان رجال و كبار بۆ وسيله ايله جلب مال سوداسنه دۉشدكلری و فقرانڭ شكر
mahâret hasıl eyleyüp ba’de tüfenk-endaz asâkir tertibine mübâşeret oldukta Devlet-i Aliyye'nin aksâ-yı meramlarına ıttılâ hasıl edemeyüp bî-şuur âdemler hüsn ü kubhunu fark etmeyerek ocaklu tarafından müstekrih görüp kıyl ü kāle bâis oldu ise dahi asâkir-i mezkûrun teksiri husûsuna ikdam ve sarf-ı enzar-ı mülûkâne oldukça Ânadolu ve Rumeli ahâlisinin teklîfatı mütezâyit ve sekînesi tahammül edemeyüp perâkende ve perîşan olduğu ve Nizâm-ı Cedid asâkiri tertibine mübâşeret olundukta mâhiyelerinin ve levâzımatlarının tanzimi ve idâresiçün katı vâfir kesanın îrâdına ve medar-ı maaşına ve timar ü zeâmetine halel-dârı olub bu takrip Rumeli'de dağlı eşkıyâsı zuhûr ve müdâfaasiçün vüzerâ-ı âzamları me'mûr ve dağlı eşkıyâsı kazâ ve kasaba ve karaya duhûllerinde me'mûr olan vezir bulunduğu mahalden hareket ve dağlı eşkıyâsının üzerine hücûm ve bir takrip firar ettirdikte dağlı eşkıyâsı fukarâyı tıraş eder gibi gārat eyledi ise me'mûr olan vüzerânın askeri bir kat dahi perdah ile fukarânın mağduriyetleri kat ender kat olduğu ve mesnetlerde bulunan ricâl ü kibâr bu vesîle ile celb-i mal sevdasına düştükleri ve fukarânın şükür
و شكايتلری عندلرنده مساوی و يكسان اۏلۆب بر درلۉ استماع اۏلنمديغی و انجام كار رۆم ايلی حواليسنده طاغلی اشقياسنڭ تسلطندن و آناطۏليده نظام جديد عساكرينڭ كثرت وفرتندن رۆم ايلی و آناطۏلی اهاليسنك راحتلری كلياً مسلوب و بۆ تقريب نفرت وقۆع و شيان شوكت آل عثمانيه‌نڭ دأب درينهٔ مستحسنه‌لرنده مندرج اۏلان مرحمت و عنايت اعلا و ادنی و بای و گدايه و عامهٔ ناسه مبذول و بيدريغ اۏلديغی رايگان و علی الخصۆص دول نصارا ايله مصالحه‌يه رغبت اۏلندقده صڭره هر بر خصۆصلرينه من كل الوجوه مساعده و مساعفه و گۉيا بينهماده محاربه و مقاتله اۏلنمامش صۆرتلرنده اعتبار و التجالری نزد شاهانه‌ده قابۆله قرين و تسويغ سنت سنيه و عادت قديمهٔ مستديمهٔ دولت عليه‌دن ايسه دخی دول نصارادت كندۉ ولی النعمتلری اۏلان قراللرينی تلف و اضاعه ايدن كافر بد بخت و خائن دين و دولت اۏلۆب فرانسه‌لۆنڭ جمهۆر باشيسی اۏلان پناپۏرطه‌نڭ مصر قاهره گيبی بر اۉلكهٔ معظمه‌يه علی الغفله هجۆميله استيلاسی و دولت عليه‌يه خسارات كليه‌سی واضح و آشكار ايكن خيله‌كار خونخوار بيشمارك ينه قۆل كاذبه‌سنه اعتماد و بر تقريب ملوكه استناد حاصل و اعتبار ايله جمله دولڭ اۉزرينه
ve şikâyetleri indlerinde müsâvî ve yeksan olub bir dürlü istimâ olunmadığı ve encâm-ı kâr Rumeli havâlisinde dağlı eşkıyâsının tasallutundan ve Ânadolu'da Nizâm-ı Cedid asâkirinin kesret-i verfretinden Rumeli ve Ânadolu ahâlisinin rahatları külliyen meslûp ve bu takrip nefret vukū ve şâyan-ı şevket-i Âl-i Osmaniye'nin de'b-i derine-i müstahsenelerinde münderiç olan merhamet ü inâyet âlâ ü ednâ ve bay ü gedâya ve âmme-i nasa mebzûl ve bîdirîğ olduğu râygân ve alelhusus düvel-i nasârâ ile musâlahaya rağbet olundukta sonra her bir husûslarına min külli’l-vücûh müsâade ve müsâafe ve güya beyne-hümâda muhârebe ve mukātele olunmamış sûretlerinde îtibâr ve ilticâları nezd-i şâhânede kâbule karin ve tesviğ-i sünnet-i seniyye ve âdet-i kadîme-i müstedîme-i Devlet-i Âliyye'den ise dahi düvel-i nasârâdat kendü velîyyü'l-nîmetleri olan krallarını telef ü izâa iden kâfir-i bedbaht ve hâin-i din ü devlet olub Fransalu'nun cumhur başısı olan Penaporta'nın Mısır Kahire gibi bir ülke-i muazzamaya alelgafle hücûmile istîlâ ve Devlet-i Aliyye'ye hasârat-ı külliyesi vâzıh ü âşikâr iken hîlekâr hunhar Bişmark yine kul kâzibesine îtimat ve bir takrip mülûke istinat hasıl ve îtibâr ile cümle düvelin üzerine
ترجيح اۏلنۆب گۉيا بۆ كافر بدكار قهرمان قاتل و رستم زال و زمان دعواسيله جميع دولی قبضهٔ تصرفنه آلمق عندنده لاشی قبيلندن عد ايدۉب فقط دولت عليه ايله بنابورطه دولتی اولمق و بۆ ايكی دولتدن غيری جهانده دولت الفاظی ياد اۏلنمامق خلياسنه دۉشۉب دولت عليه‌دن مهمات و ذخائر خصۆصلرنده اعانتدن غيری مطالبه‌سی اۏلميۆب رۆسيه‌لۆ اۉزرينه دول سائره گبی هجوم و ید كفاره گرفتار اۏلان مملكتلری اخذ و مفت و مجاناً دولت عليه‌يه تسليم ايلمك دام تزويری ايله كندۉ ايشلرينه رايج و بۆ تزويرات ايله شيطان الوسواس مثللۉ دولت عليه‌نڭ عروقلرينه حلول و بۆ حيله‌كار بد اطوارڭ قول فاسده‌سی رۆسيه‌لۆيه معكوس و بۆ قول كاذبه‌سنی بلكه دولت عليه‌نڭ اعانتی و قوت قاهره‌سيله فعله چيقارير ملحوظيله هر نه قدر قرال قاعده‌سنه منافی و عهد نامه‌لرين خلافی ايسه دخی فرانسه‌لۆيی دولت عليه‌نڭ اعتبارندن اسقاط و ايلچيسنی دفع اۏلنمسيجۉن علی الغفله مسقولۆ بندره و حۏتينه كلۉب قلعتين مذكۆرتينی خيل سنگين و دلفريب متين ايله ضبط و تسخير و قلاع خاقانيه‌لره دخۆل و استيلا خبری محافظلری و سكنه‌سی طرفندن باعرض و محضر دولت عليه‌يه اطاره و تسيير و بۆ خبر نامعقول
tercih olunup güya bu kâfir bed-kâr kahraman kâtil ve Rüstem-i Zâl ve zaman dâvâsile cemi düveli kabza-i tasrifine almak indinde lâşey kabîlinden ad idüb fakat Devlet-i Aliyye ile Penaborta devleti olmak ve bu iki devletten gayri cihanda devlet elfâzı yad olunmak hulyâsına düşüb Devlet-i Aliyye'den mühimmât ve zahâir husûslarında iânetten gayri mutâlebesi olmayub Rusyalu üzerine düvel-i sâire gibi hücûm ve yed-i küffâra giriftar olan memleketleri ahz ü müft ve meccânen Devlet-i Aliyye'ye teslim eylemek dâm-ı tezviri ile kendü işlerine râyiç ve bu tezvîrat ile şeytanü'l-vesvas misillü Devlet-i Aliyye'nin uruklarına hulûl ve bu hîlekâr bed-etvarın kavl-i fâsidesi Rusyaluya mâkûs ve bu kavl-i kâzibesini belki Devlet-i Aliyye'nin iâneti ve kuvvet-i kāhiresile fiile çıkarır melhuzile her ne kadar kral kāidesine münâfî ve ahitnâmelerin hilâfı ise dahi Fransaluyu Devlet-i Aliyye'nin îtibârından ıskat ve ilçisini def’ olunmasiçün alelgafle Moskovlu bendere ve Hotin'e gelüb kalateyn-i mezkûrteyni hayl-i sengin ü dil-firib-i metin ile zabt ü teshir ve kılâ-i hâkaniyelere duhûl ü istîlâ haberi muhâfızları ve sekînesi tarafından bâ-arz ve muhzır Devlet-i Aliyye'ye itâre ve tesyir ve bu haber nâ-mâkul
ورودنده بۆ مثللۉ حركات نابرجا ملاحظه‌دن امر بعيد اۏلديغندن جمله ناس مأيوس و باب عاليده مشورت كبرا ترتيب و بۆ تقديرجه رۆسيه‌لۆ اۉزرينه سفر ايتمك شرعاً مقتضی و ايجاب و مسقولۆ باليۏزينه جواب ويريله‌جػی تحقق و بديدار اۏلدقده كتخدای صدر عالی بۆلنان حوتينلی ابراهيم بسيم افندی قۏينندن إنگلتره‌نڭ رۆسيه‌لۆ خصۆصنه دائر قرق گۉنه دػين مهل طلبی و هر نه‌كه ضايعات و تلفات اۏلمش ايسه تضمين و قلاع خاقانيه مذكۆره‌لردن اخراج ايله دفع غائله اۏلمسنی تعهد ذميننده بر قطعه تقريرينی اعلان و علناً ارباب شۆرايه قرائت أيلدكده مجلس شۆراده بۆلنان شيخ الاسلام اسعد افندی زاده عطاءالله افندی حضرتلری و صدرين عصمت بػ افندی و شمس الدين افندی وسائر موجود صدور كرام اسبق حضراتی غضۆبانه بسط مقاله سراغاز أيليۉب بۊيله و بۊيله بۆ كافرلره رخصت ويره‌رك مملكتلری يد كفاره كرفتار و سيزڭ گبی آدملر بۆ مسندلرده بۆلنديغندن بۆ خساراتلر اۏله‌يۏر ديۉب مناقشه و تكدير صۆرتلرنده نا همواره كلاملر ايله قيل و قال و إنگلتره‌نڭ تقريرينی خام ارمۆد گيبی ابراهيم كتخدانڭ بۏغازينه ادخال أيلديلر و رۆسيه‌لۆ اۉزرينه سفريمز سفردر ديۉب شرعاً جواب ويردكلرنده إنگلتره‌لۉ دخی رۆسيه‌لۆ
vürudunda bu misillü harekât-ı nâbercâ mülâhazadan emr-i baid olduğundan cümle nâs me'yus ve Bâb-ı Âlî'de meşveret-i kübrâ tertip ve bu takdirce Rusyalu üzerine sefer etmek şer'an muktezî ü îcâp ve Moskovlu balyozuna cevap verileceği tahakkuk ve bedîdar oldukta kethüdâ-i sadr-i âlî bulunan Hotinli İbrahim Besim Efendi koynunda İngiltere'nin Rusyalu husûsuna dair kırk güne değin mühlet talebi ve her ne ki zâyiat ü telefat olmuş ise tazmin ve kılâ-i hâkaniye-i mezkûrelerden ihraç ile def'-i gāile olmasını taahhüt zimmininde bir kıt'a takrîrini îlân ve alenen erbâb-ı şûrâya kırâat eyledikte Meclis-i Şura'da bulunan Şeyhülislâm Es'ad Efendi zâde Atâullah Efendi hazretleri ve Sadreyn İsmet Beğ Efendi ve Şemseddin Efendi vesaîr mevcud sudûr-ı kiram-ı esbak hazarâtı gazûbâne bast-ı makāle-i serâgāz eyleyüp böyle ve böyle bu kâfirlere ruhsat virerek memleketleri yed-i küffâra giriftar ve sizin gibi âdemler bu mesnetlerde bulunduğundan bu hasâratlar olayor deyüp münâkaşa ve tekdir sûretlerinde nâ-hemvâre kelâmlar ile kıyl ü kāl ve İngiltere'nin takrîrini ham armud gibi İbrahim Kethüdâ'nın boğazına idhâl eylediler ve Rusyalu üzerine seferimiz seferdir deyüp şer'an cevap virdiklerinde İngilterelü dahi Rusyalu
ايله اتفاقنه مبنی باليۏزلری برابرجه سفينه‌يه مركوباً بحر سفيده متراهی اۏلديلر آنجق بۆ خصۆصده علما ايله رجال و كبارڭ بينلرنده نفاق و نفسانيت حاصل و بربرينه گچر و ادا و نفسانيتلرينی اجرا قصدينه دۉشدكلری و بحسب الاقتضا بيڭ ايكيۉز يػرمی بر سنه‌سی ذی القعده‌سنڭ اۏن يدنجی گۉنی باب عالی‌يه طۆغ پر فرۆغ ركز و نصب و مسند صدارت عظماده بۆلنان وزير آصف نظير ابراهيم حلمی پاشا حضرتلری تداركات سفريه‌يه مباشرت و ممالك محروسه‌يه اوامر نشر و عساكر جلبنه و مهمات تداركنه اقدام و اهتمامده ايكن سنۀ مذكۆره‌نڭ ذی الحجه‌سنڭ اۏن اۉچنحی گۉنی إنگلتره‌لۉنڭ اۏن بر پاره سفينه‌سی حكمت خدا شديد رۉزگار ايله بحر سفيد بۏغازندن مرور و عبور و مدينهٔ اسگداره تابع فنار بغچه‌سی تعبير اۏلنۆر مسيره گاهڭ جوارنده اطه‌لر پيشگاهنده لنگر انداز و ظهۆر أيلدكده درعقب آستانهٔ عليه‌نڭ ساحل بحرلری و إسكله‌لرينه طابيه‌لر انشا و طۏپ و خمبره‌لر وضع و رجال و كباری تعيين و دۏننمای همايۆن سفاينلرينی حاضر و آماده و مهيا و آستانهٔ عليه‌نڭ سكنه‌سندن مسن و اختيار و توانا و حرب و ضربه مقتدر و غير دانا اۏلانلری درگاه عالی يڭيچری آغاسی بۆلنان پهلوان اغا پر سلاح ايدۉب معركه‌يه مترقب
ile ittifakına mebnî balyozları beraberce sefîneye merkûben Bahr-i Sefîd'e müterâhî oldular âncak bu husûsda ulemâ ile ricâl ü kibârın beynlerinde nifak ve nefsanîyet hasıl ve birbirine geçer ve edâ ü nefsanîyetlerini icrâ kasdına düştükleri ve bihasebü'l-iktizâ bin iki yüz yeğirmi bir senesi Zilkāde'sinin on yedinci günü Bâb-ı Âlî'ye tuğ per füruğ rekz ü nasb ve mesned-i sadâret-i uzmâda bulunan vezir-i âsaf-ı nâzır İbrahim Hilmi Paşa Hazretleri tedârikât-ı seferiyeye mübâşeret ve mehâlik-i mahrûseye evâmir neşr ve asâkir celbine ve mühimmât tedârikine ikdam ü ihtimamda iken sene-i mezkûrenin Zilhicce'sinin on üçüncü günü İngilterelünün on bir pare sefînesi hikmet-i Hudâ şedid rüzgâr ile Bahr-i Sefîd boğazından mürur u ubur ve Medîne-i Esgüdâr'a tâbi Fenâr Bağçe'si tâbir olunur mesîregâhın civârında adalar pîşgâhında lenger-endaz ü zuhûr eyledikte derakap Âsitâne-i Aliyye'nin sâhil-i bahirleri ve iskelelerine tabyalar inşa ve top u humbaralar vad’ ve ricâl ü kibârı tâyin ve donanma-i hümâyun sefâinlerini hazır ü âmâde ü müheyyâ ve Âsitâne-i Aliyye'nin sekînesinden müsin ü ihtiyar ve tüvânâ ve harb ü darbe muktedir ve gayr-i dânâ olanları dergâh-ı âlî yeniçeri ağası bulunan Pehlivan Ağa pür-silâh idüb ma'rekeye müterakkab
و بر قاچ نفر دلاورلر خفيجه كفارڭ سفينه‌لری جوارندن اسير دخی اخذ أيلديلر و فرانسه ايلچيسی طابيه‌لر انشاسنده و اقتضا ايدن محللره طۏپ و خمبره وضعنده برابرجه گزۉپ صداقت یۉزندن بۆ تقريب قربيت شاهانه حاصل و گۆنا گۆن كلام فاسده‌لر ايله اغفال أيلدی ايسه دخی مۆمی اليه ابراهيم كتخدا و رئيس الكتاب إنگليز محمۆد افندی سفاين مرسۆملرين ظهۆرينڭ اۏن برنجی گيجه‌سی مۆمی اليه محمۆد افندينڭ قاضی كۊينده كائن ساحلخانه‌سنه وارۆب إنگلتره‌نڭ قۏمانداری اسميت ديدكلری جنرالی جلب (۱) و دأب دولتدن اۏلميان حالاته قصد و تصدی ايتمك تعهد نامه‌لرين خلافی اۏلۆب بۆ دعوادن فراغت و عودتنه دائر مكالمه و كلام لين ايله استجلاب قلوب ايده‌رك فرداسی گۉنی طرفيندن طۏپ و تۉفنك انداخته اۏلمقسزين سحری پۆپا يلكن حركت و بحر سفيده متراهی و رجعت أيلدكده بناپۏرطه یػنی اۏلۆب فرانسه‌لۆ ايلچيسی اۏلان جنرالڭ (۲) اغفال و ابرام و الحاحيله
(۱) آميرال سميت ايله ابراهيم كتخدانڭ قاضی كۊينده كی إنگليز محمۆد افندی ساحلخانه‌سنده اجرا أيلدكلری بۆ ملاقاته دائر تاريخلريمزده بر قيد گۊريله‌مديػی جهتله حائز اهميتدر.
(۲) فرانسه سفيری جنرال سباستيانی ناپۏليۏن بۏناپارطڭ اقرباسندن ايسه ده یػنی دػلدر.
ve bir kaç nefer dilaverler hafîce küffarın sefîneleri civârından esir dahi ahz eylediler ve Fransa elçisi tabyalar inşâsında ve iktizâ iden mahallere top ve humbara vaz'ında beraberce gezüp sadâkat yüzünden bu takrip kurbiyet-i şâhâne hasıl ve gûnâgûn kelâm-ı fâsideler ile iğfal eyledi ise dahi mûmâ-ileyh İbrahim Kethüdâ ve Reîsülküttap İngiliz Mahmud Efendi sefâin-i mersumların zuhûrunun on birinci gicesi mûmâ-ileyh Mahmud Efendi'nin Kadı Köyü'nde kâin sâhilhânesine varub İngiltere'nin komandarı Esmit didikleri cenerali celb (1) ve de'b-i devletten olmayan hâlâta kasd ve tasaddî etmek taahhütnâmelerin hilâfı olub bu dâvâdan ferâgat ü avdetine dair mükâleme ve kelâm-ı leyyin ile isticlâb-ı kulûb iderek ferdâsı günü tarafeynden top ve tüfenk endahte olmaksızın seherî pupa yelken hareket ve Bahr-i Sefîd'e müterâhî ve ricat eyledikte Benaporta yeğeni olub Fransalu elçisi olan ceneralin (2) iğfal ü ibram ü ilhahile
(1) Amiral Semit ile İbrahim Kethüdâ'nın Kadı Köyü'nde ki İngiliz Mahmud Efendi sâhilhânesinde icrâ eyledikleri bu mülâkata dair târihlerimizde bir kayd görülemediği cihetle hâiz-i ehemmiyettir.
(2) Fransa sefiri Ceneral Sebastiyani Napolyon Bonapart'ın akrabâsından ise de yeğeni değildir.
بحر سفيد بۏغازنده قپۆدان دريا صالح پاشانڭ دۏننمای همايۆنی محافظه ايده‌ميۉب إنگلتره‌لۉيه احراق بالنار ايتديرمشيكن طۆغلری رفعيله اكتفا و بۏغازده مهمات نظارتنه مأمۆر دفتردار سابق فيضی افندينڭ قتلنه (۳) فرمان قضا جريان و اصدار ايتديرديػی و سالف الذكر حركات و وقۆعات برۆجه آتی ذكر و تفصل اۏلنه‌جق حادثه‌لرين اسباب ظاهريه‌سی و موجب منشائی اۏلديغی مستغن عن البيان اۏلۆب رجال و كبار ايله موالئ عظام بيننده منافسه مضمر و گچر و رفتار دركار اۏلمغله بناءً عليه ( اذا اراد الله شيئاً هيَّ اسبابه ) مزاياسی اۉزره چار ناچار بيڭ ايكی يۉز يگرمی ايكی سنه‌سی محرمنڭ اۏن سكزنجی گۉنی يڭيچری اردۆسی و اۏن طقۆزنجی گۉنی جبه‌جی و طۏپجی و عره‌به‌جی اۏردۆسی و يگرمنجی گۉنی سجاغ شريف ايله سپاه و سلحدار و بلۉكات اربعه اردۆسی و وكيل سلطنت و سردار اكرم ابراهيم حلمی پاشا
(۳) فيضی افندی نظام جديد طرفدارلرندندر. بۏغاز استحكاماتنده آغر داورانمسی سر رشته‌سيله اعدام ايدلمشدر. اڭ بيۉك مأمۆر مسئۆل اۏلان قپۆدان پاشانڭ يالڭز طۆغلرينڭ رفعيله اكتفا اۏلنديغی حالده بۆ ذاتڭ امحاسنڭ سبب حقيقيسی آز زمان ايچنده ترقيسی قدمای رجالڭ گۉجلرينه گيتمكله حقنده نفرت عمۆميه‌یی استجلاب أيلملريدر.
Bahr-i Sefîd boğazında Kapudan-ı Deryâ Sâlih Paşa'nın donanma-i hümâyunu muhâfaza idemeyüb İngilterelüye ihrak-ı bi'n-nar ittirmişken tuğları ref'ile iktifâ ve boğazda mühimmât nezâretine me'mûr defterdar sâbık Feyzi Efendi'nin katline (3) ferman-ı kazâ cereyan u ısdar ittirdiği ve sâlifü'z-zikr harekât u vukūat buruca âtî zikir ve tafsil olunacak hadiselerin esbâb-ı zâhiriyesi ve mûcib-i menşei olduğu müstağn-i ani'l-beyan olub ricâl ü kibâr ile mevâlî-i izam beyninde münâfese-i muzmer ve geçer ü reftar derkâr olmağla binâenaleyh (İza erâdallahu şey'en hayye esbâbehu) mezâyâsı üzere çarnâçar bin iki yüz yegirmi iki senesi Muharrem'inin on sekizinci günü yeniçeri ordusu ve on dokuzuncu günü cebeci ü topçu u arabacı ordusu ve yegirminci günü sancağ-ı şerif ile sipah u silâhtar u bölükât-ı erbaa ordusu ve vekil-i saltanat u serdâr-ı ekrem İbrahim Hilmi Paşa
(3) Feyzi Efendi Nizâm-ı Cedid taraftârlarındandır. Boğaz istihkâmatında ağır davranması serriştesile îdam idilmiştir. En büyük me'mûr-ı mes'ul olan kapudan paşanın yalnız tuğlarının ref'ile iktifâ olunduğu halde bu zatın imhâsının sebeb-i hakîkîsi az zaman içinde terakkîsi kudemâî ricâlin güçlerine gitmekle hakkında nefret-i umûmiyeyi isticlâb eylemeleridir.
حضرتلری داود پاشا صحراسنه نصب حيام و تحريك لگام ايله يڭيشهرلی بۏيی قيصه صقالی كۊسه درۆنی فتنه و فساد مۆسی پاشايی مۆمی اليه ابراهيم كتخدانڭ تعريف و التماسيله قائممقام عاليمقام نصب اۏلندی. استعيذ بالله (وَاَنْ لَيْسَ لِلْاِنْسَانِ اِلَّا مَا سَعٰىۙ) ماصدقی (اذا جاء القضا عمی البصر) منطۆقی اۉزره شوكتلۉ مهابتلۉ پادشاه عالمپناه حضرتلرينڭ و مسند عليالرده بۆلنان رجال و كبارڭ اقصای مراملری و جايگير درۆنلری اۏلان خصۆصی اظهار ايله نظام جديد عساكرينه تقويت ايچۉن علی روايته سكسان بيڭ قات نظام جديد البسه‌سی تنظيمنه ارادهٔ شاهانه تعلق و اردۆی همايۆن ادرنه‌يه وصۆل و لحۆق خبری ورودنده البسهٔ مذكۆرڭ الباس اۏلنمسی تصميم اۏلنديغی شيوع و كيف مااتفق ماه ربيع الاولڭ اۏن دردنجی جمعه گۉنی سلاملقده سكبان باشی اغايه خطاب ايده‌رك يڭيچری قشلالرنده و قۏللقلرده نفراتڭ قلتی وار اسگدارده و لوند چفتلػنده اۏلان عساكر شاهانه‌می قشلالره و قۏللقلره وضع و تعيين اۏلنسه گۉزل اۏلۆر و جمعيته بادی اۏلۆر ديۉ نطق همايۆن صدۆری و سكبان باشی اغا دخی اردۆی همايۆنه تحريره محتاجدر ديۉ جواب ويرديػی و ماه مذكۆرڭ يگرمی بر جمعه‌سنده عساكر شاهانه تعبير اۏلنۆر و نظام جديد
hazretleri Davut Paşa sahrâsına nasb-ı hıyam ü tahrik-i ligâm ile Yenişehirli boyu kısa sakalı köse derûnu fitne ü fesat Musa Paşa'yı mûmâ-ileyh İbrahim Kethüdâ'nın târif ve iltimâsile kāimmakām-ı alîmakām nasb olundu. Esteîzü billah ( Ve-en leyse lil-insâni illâ mâ se'â) mâsadakî ( İzâ câe'l-kazâ umiye'l-basar) mantûku üzere şevketlü muhabbetlü pâdişâh-ı âlem-penah hazretlerinin ve mesned-i ulyâlarda bulunan ricâl ü kibârın aksâ-yı meramları ve cay-gir derûnları olan husûsu izhâr ile Nizâm-ı Cedid asâkirine takviyet içün alî rivâyete seksan bin kat Nizâm-ı Cedid elbisesi tanzîmine irâde-i şâhâne taalluk ve ordu-yu hümâyun Edirne'ye vusul u luhûk haberi vürudunda elbise-i mezkûrun ilbas olunması tasmim olunduğu şüyû ve keyfe-me'ttefak mah-ı rebîülevvelin on dördüncü cuma günü selâmlıkta sekbanbaşı ağaya hitap iderek yeniçeri kışlalarında ve kulluklarda neferatın kılleti var Esgüdâr'da ve Levend çiftliğinde olan asâkir-i şâhânemi kışlalara ve kulluklara vaz' ve tâyin olunsa güzel olur ve cemiyete bâdî olur deyü nutk-ı hümâyun suduru ve sekbanbaşı ağa dahi ordu-yu hümâyuna tahrire muhtaçtır deyü cevap virdiği ve mah-ı mezkûrun yegirmi bir cumasında asâkir-i şâhâne tâbir olunur ve Nizâm-ı Cedid
عساكری ايله سلاملغه تشريف همايۆن اۏله‌جغی بين الناس شايع و احاد ناسڭ كۉش هۆشلرينه القا اۏلۆب (البلاء مؤكل بالنطق) مؤداسی اۉزره اناطۏلی و رۆم ايلی حصارندن قره دڭز بۏغازينه وارنجه گرك قلعه نفراتلری و گرك یرلۉسی نظام جديد عساكرينه داخل اۏلسۆنلر و نظام جديد لباسی گيسۉنلر مخالفت ايدر اۏلۆر ايسه براقسۆن مملكتلرينه گتسۉنلر صۆرتنده بياض اۉزره فرمان صدۆر و بۏستانجی باشی شاكر بػه تنبيه و مأمۆر و بر مقدار البسه بحر سياه بۏغازينه مأمۆر رئيس الكتاب سابق إنگليز محمۆد افندی‌يه ارسال و بۏستانجی باشی مۆمی اليه دخی قلاع خاقانيه‌لرده موجۆد ضابطانه فرمانی ارائه و ارادهٔ شاهانه‌یی یگان یگان افاده و ابرام و ضابطان دخی ناچار لباس مذكۆری گيميه تعهد و نفراتلرينه اعلان و اخافه أيلدكلرنده ضابطاندن حصكی خليل اغايی و حصار دزدارينی نفرات منازعه اره‌سنده ربيع الاولڭ اۏن يدنجی پازار ايرتسی گۉنی پشتو و بچاق ايله هلاك أيلدكلرنده (٤) بحر سياه بۏغازينه مأمۆر اينجه پاشا و سيد محمد افندی و سائر
asâkiri ile selâmlığa teşrif-i hümâyun olacağı beyne'n-nas şâyi ve âhâd-i nasın küş-i huşlarına ilkā olub (el-belâ mü'akkel bi-n-nutk) müeddâsı üzere Anadolu ve Rumeli hisarından Karadeniz boğazına varınca gerek kal'a neferâtları ve gerek yerlüsü Nizâm-ı Cedid asâkirine dâhil olsunlar ve Nizâm-ı Cedid libâsı geysünler muhâlefet eder olur ise bıraksun memleketlerine getsünler sûretinde beyaz üzere fermân sudur ve bostancı başı Şâkir Beğ'e tembih ve me'mûr ve bir miktâr elbise Bahr-i Siyah boğazına me'mûr reîsülküttap sâbık İngiliz Mahmud Efendi'ye irsâl ve bostancı başı mûmâ-ileyh dahi kılâ-i hâkaniyelerde mevcût zâbitana fermânı irâe ve irâde-i şâhâneyi yegân yegân ifâde ü ibram ve zâbitan dahi nâçar libâs-ı mezkûru geymiye taahhüt ve neferâtlarına îlân u ihâfe eylediklerinde zâbitandan Hıski Halil Ağa'yı ve hisar dizdârını neferat-ı münâzaa arasında rebîülevvelin on yedinci pazar irtesi günü piştov u bıçak ile helâk eylediklerinde (4) Bahr-i Siyah boğazına me'mûr İnce Paşa ve Seyyid Mehmed Efendi vesaîr
(٤) إنگليز محمۆد افندی سلطان سليم ثالث دورينڭ اڭ بنام رجالندندر. يۆسف اگاه افندينڭ لۏندره سفارتنه مأمۆريتنده معيتنه سركاتبی تعيين اۏلنمشيدی. بۆ صره‌ده إنگليزجه تحصيل أيلمسی إنگليز محمۆد افندی ديه شهرتنه سبب اۏلمشيدی.
(4) İngiliz Mahmud Efendi Sultan Selim-i Sâlis devrinin en benam ricâlindendir. Yusuf Âgah Efendi'nin Londra sefâretine me'mûriyetinde maiyetine sır kâtibi tâyin olunmuş idi. Bu sırada İngilizce tahsil eylemesi İngiliz Mahmud Efendi diye şöhretine sebeb olmuş idi.
مأمۆران برر تقريب آستانه‌يه فرار و نفرات مذكۆرلر نظام جديد البسه‌سنی تفحص و استفسار و إنگليز محمۆد افندينڭ نزدنده اۏلديغنی تحقيق و محمۆد افندينڭ بۆلنديفی محله هجۆم و محمۆد افندی تاب آور اۏله‌ميۆب قايغنه مركوباً فرار و نفرات مذكۆرلر قايقلره سوارۉ وراسندن واردقلرنده محمۆد افندی بۆ يك دره نام محله چيقۆب بر مدت اۆسته يرنده اقامت و نفرات قارشۆسنده اۏلديغندن صبر و آرامه تحمل ايده‌ميۉب حركت و قشلانڭ اۊڭنده تۉفنك و پشتو ايله هلاك أيلدكلرندن صڭره جمله قلاع نفراتی بر یره جمع ايله نهايتنی تفكر و مشورتلری اثناسنده اشبۆ وقۆعاتين خبری آستانهٔ عليه‌يه ورۆد و رجال و كبار بر معتاد باب عالی جمع و مشورتلرنده اۏجاغی طرفندن ضابطان گيدۉب مراملرينی سۆأل و اسكات يڭيچری اۏلنملرينی رأی و تدبير أيلديلر ايسه دخی ( المقدر كائن ) منطۆقی بيت:
me'mûran birer takrip âsitâneye firar ve neferât-ı mezkûrlar Nizâm-ı Cedid elbisesini tefahhus u istifsâr ve İngiliz Mahmud Efendi'nin nezdinde olduğunu tahkik ve Mahmud Efendi'nin bulunduğu mahale hücûm ve Mahmud Efendi tâb–âver olamayup kayığına merkûben firar ve neferât-ı mezkûrlar kayıklara süvârü verâsından vardıklarında Mahmud Efendi bu yek dere nam mahale çıkub bir müddet usta yerinde ikāmet ve neferât karşusunda olduğundan sabr u ârâma tahammül idemeyüb hareket ve kışlanın önünde tüfenk ve piştov ile helâk eylediklerinden sonra cümle kılâ neferâtı bir yere cem' ile nihâyetini tefekkür ve meşveretleri esnâsında işbu vukūatın haberi Âsitâne-i Aliyye'ye vürûd ve ricâl ü kibâr bir mûtad Bâb-ı Âlî cem' ü meşveretlerinde ocağı tarafından zâbitan gidüb merâmlarını sual ve iskât-ı yeniçeri olunmalarını rey ü tedbir eylediler ise dahi ( el-mukadder kâin) mantûku beyt:
نقدر سعی ايدرسن بر مراده
ولی اۏلمز مقدردن زياده
Ne kadar sa'y idersen bir murâda
Velî olmaz mukadderden ziyâde
دۏننما مستشارلغی، ركاب همايۆن بػلكجيليػی، رئيس الكتابلق گبی پك معتنا مأمۆريتلرده بۆلمشدر. عالم، كاتب، مۆسيقی شناس، دػرلی بر ذات ايدی. جغرافيايه عائد پك مكمل آثاری واردر. اسگدارده آيريلق چشمه‌سنده مدفۆندر.
Donanma müsteşarlığı, rikâb-ı hümâyun beylikciliği, reîsülküttaplık gibi pek mûtenâ me'mûriyetlerde bulunmuştur. Âlim, kâtip, mûsikî-şinas, değerli bir zat idi. Coğrafyaya âid pek mükemmel âsarı vardır. Esgüdâr'da Ayrılık Çeşmesi'nde medfundur.
فهواسنجه تدبير تقديره موافق گلميۉب اۏجاق طرفندن گيدن ضابطان و بۏستانجی باشی محلنه وارنجه قدر جمعيتلری متزايد و بۏستانجی باشی ببك بغچه‌سندن ايلرۉ گيتمه لياقتی و جسارتی اۏله‌ميۆب بۏستانجی باشی اندرۆن همايۆنه و يڭيچری ضابطانلری اغا قپۆسنه كلۉب جمعيتلرينڭ ازدياد اۏلديغنی اخبار و فرداسی صالی و چهارشنبه گۉنلرنده ينه اۏجاق طرفندن ضابطان و اۏرطه متوليلری و قره قۆللقجيان ارسال و باب عاليدن سپاه و سلحداران كتخدا يرلرينی ايصال و گۉيا اسكات صۆرتلرينی ملاحظه ايله اقدام و اهتمام اۏلندی حال بۆ كه موالئ عظام طرفندن فرصتی غنيمت عد و قائمقام مۆسی پاشا ايله مخابره و اتفاقاً سرای خۏجه‌سی منيب افندی‌بی حصارده كائن ساحلخانه‌سنه ارسال و نفرات مذكۆرلرين سۊز أرلرينی گيجه حاليله جلب و تحريك و علمانڭ و قائمقام پاشانڭ اعانتلرينی تفهيم و رجالدن و مقربان شاهانه‌دن اۏن بر آدمڭ تلف و اعداملرينی كۉشلرينه القا و تقويت ويرۉب بيشعۆر مرقۆملر دخی اۏلطرفه گيدن يڭيچری ضابطانی ايله يكدل و يكجهت و عهد امان و قليج اتلايۆب ينه رجال و كبار باب عاليده مشورتده و اسكاتلرينڭ صۆرتنی رأی و تدبيرده اۏلۆب و لكن قائمقام پاشا رجال و كباری واقف اسرار ايتميۉب
fe-hevâsınca tedbîr-i takdîre muvâfık gelmeyüb ocak tarafından giden zâbitan ve bostancı başı mahaline varınca kadar cemiyetleri mütezâyit ve bostancı başı bebek boğçasından ilerü gitme liyâkatı ve cesâreti olamayup bostancı başı Enderun-i Hümâyun'a ve yeniçeri zâbitanları ağa kapusuna gelüb cemiyetlerinin izdiyâd olduğunu ihbâr ve ferdâsı salı u çarşamba günlerinde yine ocak tarafından zâbitan ve orta mütevellîleri ve kara kullukçuyân irsâl ve Bâb-ı Âlî'den sipah ve silâhtarân kethüdâ yerlerini îsal ve güya iskât sûretlerini mülâhaza ile ikdam ü ihtimam olundu hal bu ki mevâlî-i izam tarafından fırsatı ganîmet ad ve Kāimmakām Musa Paşa ile muhâbere ve ittifâkan saray hocası Münib Efendi'yi hisarda kâin sâhilhânesine irsâl ve neferât-ı mezkûrların söz erlerini gice haliyle celb ü tahrik ve ulemânın ve kāimmakām paşanın iânetlerini tefhim ve ricâlden ve mukarreban-ı şâhâneden on bir adamın telef ü îdamlarını küşlerine ilkā ve takviyet virüb bî-şuur merkumlar dahi ol tarafa giden yeniçeri zâbitanı ile yek-dil ü yek-cihet ve ahd-i îman u kılıc atlayub yine ricâl ü kibâr Bâb-ı Âlî'de meşverette ve iskâtlarının sûretini rey ü tedbirde olub ve lakin kāimmakām paşa ricâl ü kibârı vâkıf-ı esrâr itmeyüb
برابرجه تدبير و اقتضا ايدن فرمانلری تحرير و تعويق و هر نه قدر تعجيل أيلديلر ايسه برۆجه سهولت اسكاتلرينه بقالم ديه‌رك امرار وقت ايدۉب ماه مذكۆرڭ يگرمی بشنحی گيجه‌سی اۏل جمعيت ايله علمايه استناداً اۉچيۉز مقداری نفرات رۆم ايلی حصارندن حركت و گيجه ساعت برده ايكن بشكطاشه داخل و ساعت بشده طۏپخانه‌يه واصل و طۏپجيلردن و عربجيلردن قزغان اخذ و سحری غلطه‌دن علم انداز قبان دقيق اسكله‌سنه معونه‌لر و قايقلر ايله مرور و بيراقلرينی كشاد ايدرك طۏغری اغا قپۆسنه دخۆللرينڭ خبری باب عالی‌يه رسيده و ينه رجال و كبار باب عاليده ايكن عساكر مذكۆر شيخ الاسلامه خبر گۊندرۉب اغا قپۆسنه جلب أيلدكده صدرين و معزۆللره باب عاليدن خبر ارسال و باب عالی‌يه استجلاب أيلديلر يڭيچری دلاورلری شيخ الاسلامی اغا قپۆسندن اۊڭلرينه قاتۆب تعظيم و تكريم ايله طۏغری أتميداننه گۊتۉرۉب ميدانده دعوالرينی بيان و فتوايه مراجعت و بر وفق دلخواه فتوايی اخذ و اۏن بر آدمی مطلۆب و شيخ الاسلام افندی دخی تعهد و دلاورلر ده بونلردن ماعدايه ضرر و زيان ايتمملرينی متعهد و خساراته جسارت ايدر اۏلۆر ايسه بلا امان تلف و اعدام ايده‌جكلرنی مبين بر قطعه حجت شرعيه‌يه ربط و بۆ عهد امان اۉزره
beraberce tedbîr ve iktizâ iden fermânları tahrir ve ta'vîk ve her ne kadar tâcil eylediler ise buruca sühûlet-i iskâtlarına bakalım diyerek imrâr-ı vakit idüb mah-ı mezkûrun yegirmi beşinci gicesi ol cemiyet ile ulemâya istinâden üç yüz miktârı neferât Rumeli hisarından hareket ve gice saat birde iken Beşiktaş'a dâhil ve saat beşte tophâneye vâsıl ve topçulardan ve arabacılardan kazgan ahz ve seherî Galata'dan alem-endâz Kapan-ı Dakik iskelesine mavnalar ve kayıklar ile mürûr ve bayraklarını küşâd iderek doğru ağa kapusuna duhûllerinin haberi Bâb-ı Âlî'ye resîde ve yine ricâl ü kibâr Bâb-ı Âlî'de iken asâkir-i mezkûr şeyhülislâma haber gönderüb ağa kapusuna celb eyledikte sadreyn ve mâzullere Bâb-ı Âlî'den haber irsâl ve Bâb-ı Âlî'ye isticlâb eylediler yeniçeri dilâverleri şeyhülislâmı ağa kapusundan önlerine katub tâzim ü tekrim ile doğru Etmeydanı'na götürüb meydanda dâvâlarını beyan ve fetvâya mürâcaat ve bir vefk-i dilhah fetvâyı ahz ve on bir âdemi matlûb ve şeyhülislâm efendi dahi taahhüt ve dilaverler de bunlardan mâadâya zarar ü ziyân itmemelerini müteahhit ve hasârata cesâret ider olur ise bilâ-amân telef ü îdam ideceklerini mübin bir kıt'a hüccet-i şer'iyyeye rapt ve bu ahd îman üzere
قربانلر ذبح اۏلندقدن صڭره بزم دعوامز شرعيله‌دير و بر كمسنه‌يه ضرر و زيانمز يۏقدر ديۉ دلال ندا ايدرك صراج خانه‌دن و جبخانه‌دن قزغانلر اخراجيچۉن بر قاچ سرگرده‌لر ايله نفرات ارسال و قزغانلری اخذ ميدان مذكۆره‌يه ايصال أيلدكلرنده اۏن بر نفرين دفترنی باب عالی‌يه ارسال و صدرين و معزۆللری ميدان مذكۆره‌يه مطلۆب أيلدكلرنده صدور كرام دخی حركت و ميدانه عزيمت و رجال بۆ اطواردن احوال عالم علو انداز اۏلديغنه تيقن حاصل و باب عاليدن قراری فراره تبديل و هر بری برر محله گيدۉب باب عاليده قائمقام پاشا و كتخدا بػ و رئيس افندی و چاوشباشی و علمادن عربزاده عارف افندی و شمس الدين افندی قالۆب دفعهٔ ثانيده ميداندن دلاورلر اۏن بر آدمی مطلۆب ايچۉن آدم ارسالنده ركاب مستطابه عرض و ركابدن بۏستانجی باشی شاكر بػين (٥) سر مقطۆعنی ارسال و بعده ركاب كتخداسی ممش افندی (٦) ايله رئيس الكتاب صفی افندينڭ
kurbanlar zebh olunduktan sonra bizim dâvâmız şer'iledir ve bir kimisneye zarar ü ziyânımız yoktur deyü dellâl-i nidâ iderek Saraçhâne'den ve cebhâneden kazganlar ihrâciçün bir kaç sergerdeler ile neferât irsâl ve kazganları ahz meydan-ı mezkûreye îsal eylediklerinde on bir neferin defterini Bâb-ı Âlî'ye irsâl ve sadreyn ve mâzullerı meydan-ı mezkûreye matlûb eylediklerinde sudûr-ı kiram dahi hareket ve meydana azîmet ve ricâl bu etvârdan ahvâl-i âlem ulüv-endaz olduğuna teyakkun hasıl ve Bâb-ı Âlî'den kararı firara tebdil ve her biri birer mahale gidüb Bâb-ı Âlî'de kāimmakām paşa ve kethüdâ beğ ve reis efendi ve çavuşbaşı ve ulemâdan Arab-zâde Ârif Efendi ve Şemseddin Efendi kalub def'a-i sânîde meydandan dilaverler on bir âdemi matlûb içün âdem irsâlinde rikâb-ı müstetâba arz ve rikâbdan bostancı başı Şâkir Beğ'in (5) ser-i maktûnu irsâl ve ba’de rikâb kethüdâsı Memiş Efendi (6) ile Reîsülküttap Safî Efendi'nin
(٥) شاكر بػ ميرميراندن احمد پاشانڭ اۏغليدر. اندرۆن همايۆندن تفيض ايتمشدر. طۏغانجيلرده مدفۆندر.
(٦) ممش افندی آرپه و مطبخ امينلكلرنده و بلغراد قلعه‌سی تعميرات مأمۆرلغنده شق ثانی دفتردارلغنده، سلطان كتخدالغنده، حبوبات نظارتنده بۆلمشدر. مستقيم بر ذات ايدی. أيۉبده كاشغری يۏلنده مدفۆندر.
(5) Şâkir Beğ mîr-i mîrândan Ahmed Paşa'nın oğludur. Enderun-i Hümâyun'dan tefeyyüz itmiştir. Doğancılar'da medfundur.
(6) Memiş Efendi arpa ve matbah eminliklerinde ve Belgrad kal'ası tâmîrat me'mûrluğunda şıkk-ı sânî defterdarlığında, sultan kethüdâlığında, hubûbat nezâretinde bulunmuştur. müstakîm bir zat idi. Eyüb'de Kaşgarî yolunda medfundur.
(٧) سر مقطۆعلرينی ابدست لػنينه وضع و ارسال و بعده ضربخانه امينی ابو بكر افندينڭ (٨) سر مقطۆعنی ابعاث و بۆ سر مقطۆعلر ميدانه وارنجه فراری مذكۆرلری حياً مطلۆب ايده‌ريز جوابی ظهۆرنده باب عاليدن آدملر تعيين ايله كتخدای سابق حۏتينلی ابراهيم افندی‌یی كلابی اۏغلۆ دينۉر دۉلگر قلفه‌سنڭ يڭی قپۆ خارجنده اۏلان خانه‌سنده بۆلۆب افتان و خيزان و نيجه نيجه حقارتلر ايله ميدان مذكۆره ادخال و قليج و بيچاق ايله پاره پاره أيليۉب (٩) مهتر باشيسی یار وفادار و صداقتكاری اۏلديغندن انفكاك ممكن اۏله‌ميۆب انی دخی تلف أيلديلر و كۊسه كتخدا تعبير
(7) ser-i maktûlarını abdest leğenine vaz' ve irsâl ve ba’de darphâne emini Ebu Bekir Efendi'nin (8) ser-i maktûnu ib'as ve bu ser-i maktûlar meydana varınca firârî-yi mezkûrları hayyen matlûb ideriz cevabı zuhûrunda Bâb-ı Âlî'den âdemler tâyin ile kethüdâ-i sâbık Hotinli İbrahim Efendi'ye kelâbî oğlu dinür dülger kalfasının Yenikapu hâricinde olan hanêsinde bulub üftân ü hîzan ve nice nice hakāretler ile meydan-ı mezkûre idhâl ve kılıc u bıçak ile pare pare eyleyüp (9) mehterbaşısı yâr-ı vefâdar ve sadâkat-kârı olduğundan infikâk mümkün olamayub anı dahi telef eylediler ve köse kethüdâ tâbir
(٧) صفی احمد افندی أرضرۆملی اۏلۆب ديوان قلمندن يتشمشدر. بػلكجيلكده، رئيس الكتابلقده بۆلنمشيدی. اسگدارده مدفۆندر. عاقل، عفيف بر ذات ايدی.
(٨) ابو بكر افندی ضربخانه حماللغندن ترقی ايده‌رك ضربخانه امينی اۏلمش جاهل بر آدم ايدی. قره‌جه احمدده مدفۆندر.
(٩) ابراهيم بسيم افندی مكتۆبئ صدارت سرخليفه‌لػنده صدارت مكتۆبجيلغنده، صدارت و ركاب همايۆن و بيڭخان سلطان كتخدالقلرنده بۆلنمشدر. اخلاق حسنه ايله متصف واقف امۆر دولت بر ذات ايدی. آقسرای‌ده توكل حمامی جوارنده مدفۆندر.
(7) Safî Ahmed Efendi Erzurumlu olub dîvan kaleminden yetişmiştir. beylikcilikte, reîsülküttaplıkta bulunmuş idi. Esgüdâr'da medfundur. Âqıl, afif bir zat idi.
(8) Ebu Bekir Efendi darphâne hamallığından terakkî iderek darphâne emini olmuş câhil bir âdem idi. Karacaahmet'te medfundur.
(9) İbrahim Besim Efendi mektubî-yi sadâret serhalîfeliğinde sadâret mektupçuluğunda, sadâret ve rikâb-ı hümâyun ve Binhan Sultan kethüdâlıklarında bulunmuştur. Ahlâk-ı hasene ile muttasıf vâkıf-ı umûr-ı devlet bir zat idi. Aksaray'da Tevekkül Hamamı civârında medfundur.
اۏلنان چلبی مصطفی افندی (١٠) پنجشنبه گيجه‌سی قبه‌طاشده كائن ساحلخانه‌سنده بۆلنديغندن طۏپخانه‌ده جمعيتلرينڭ درۆننه داخل دۉشۉب طۏب و طۏب عربه‌سندن و نفراتندن غيری بنم نو ايجادم يۏقدر ديه‌رك اعذار و دلاورلر دخی اعتذارينی قپۆل و ضرر و زيان ايتميه‌جكلرينی تعهد ايتديرديػندن باب عاليدن حركت و طۏغری ميدانه وارديغنده قبانه تعيين و امت محمدڭ اتمكلرينه اهتمام و بصيرت أيلمسنی تنبيه و ارسال و باقی فرار ايدن رجال و مقربان شاهانه پنجشنبه گۉنی بۆلنميۆب فرداسی جمعه گۉنی صدرين و معزۆللری دلاورلر سحری باب عالی‌يه ارسال و اۏل امرده دعوالرنده و حليالرنده اۏلميان جلۆس همايۆنی مطلۆب و باب عاليدن امام سلطانی‌یی اندرۆن همايۆنه ارسال و اندرۆن همايۆندن انحلال خبری ورودنده صدرين و معزۆللر ميدان مذكۆره‌يه وارۆب شيخ الاسلام و صدور كرام دلاورلرين اۊڭلرينه دۉشۉب دعوامز شرعيله‌در كمسنه‌يه ضرر و زيانمز يۏقدر هر كيم خساراته
olunan Çelebi Mustafâ Efendi (10) perşembe gicesi Kabataş'ta kâin sâhilhânesinde bulunduğundan tophânede cemiyetlerinin derûnuna dâhil düşüb tob ve tob arabasından ve neferâtından gayri benim nev-îcadım yoktur diyerek i'zâr ve dilaverler dahi i'tizarını kabul ve zarar ü ziyân itmiyeceklerini taahhüt ittirdiğinden Bâb-ı Âlî'den hareket ve doğru meydana vardığında kabbana tâyin ve Ümmet-i Muhammed'in etmeklerine ihtimam ve basîret eylemesini tembih ve irsâl ve bakı firar iden ricâl ve mukarreban-ı şâhâne perşembe günü bulunmayub ferdâsı cuma günü sadreyn ve mâzullerı dilaverler seherî Bâb-ı Âlî'ye irsâl ve ol emirde dâvâlarında ve hulyâlarında olmayan cülûs-ı hümâyunu matlûb ve Bâb-ı Âlî'den imam-ı sultânîyi Enderun-i Hümâyun'a irsâl ve Enderun-i Hümâyun'dan inhilâl haberi vürûdunda sadreyn ve mâzuller meydan-ı mezkûreye varub şeyhülislâm ve sudûr-ı kiram dilâverlerin önlerine düşüb dâvâmız şer'iledir kimisneye zarar ü ziyânımız yoktur her kim hasârata
(١٠) مشهۆر كۊسه كتخدا رشيد مصطفی افنديدر. پك چۏق مهم مأمۆريتلرده بۆلندقدن صڭره‌سنی سكسانی متجاوز اۏلديغی حالده طۏپخانه ناظری ايكن ١٢٣٤ ده ارتحال أيلدی. أيۉبده مدفۆندر. ذكی، فطين بر ذات ايدی.
(10) Meşhur köse kethüdâ Reşid Mustafâ Efendi'dir. Pek çok mühim me'mûriyetlerde bulunduktan sonra seniy-i sekseni mütecâviz olduğu halde tophâne nazırı iken 1234'de irtihâl eyledi. Eyüb'de medfundur. Zekî, fatin bir zat idi.
جسارت ايدرسه پاره و پاره ايده‌ريز ديۉ دلاللر ندا ايدرك صورت حقدن گۊرينۉب ديوان يۏلندن شنگل حمامنڭ اۊڭندن الای كۊشكينڭ پيشگاهندن ترزيلر كارخانه‌سنه وارنجه مابينجی احمد بػی يمنيجی كفره‌نڭ خانه‌سنده بۆلۆب (١١) دلاورلرين اۊڭلرينه گلدكده بلا امان پاره و پاره أيلديلر باب همايۆنه وارۆب بر مدت باب همايۆندن كشاده اۏلميۆب بر اغۆزدن استمػز صداسی عيۆقه صعود و نهايت الامر صغۆق چشمه قپۆسندن علما ايله قائمقام پاشا اندرۆن همايۆنه گيرۉب السلطان ابن السطان السطان مصطفی خان عليه الرحمة و الغفران حضرتلرينی تحت عثمانيه‌یه اجلاس و جلۆس همايۆن وقۆعندن صڭره باب همايۆنده دعالر اۏلنۆب باب همايۆن فتح و كشاده و بيعته تذكره‌لر ارسال و تيز ألدن بۆلنان علما و رجال و خدمهٔ شاهانه ايله جمعه گۉنی ساعت بشده ايكن بيعت و درعقب اياصۏفيهٔ كبيره سلاملق اۏلۆب جمله ناس و يڭيچری دلاورلری رأی العين مشاهده أيلدكلرندن صڭره يڭيچری دلاورلری عودت و نفرات قلعه بۏغازه و سرگرده‌لر ميدانه رجعت أيليۉب مدينهٔ اسگدارده و لوند چفتلػنده بۆلنان نظام جديد عساكری بيت:
cesâret iderse pâre ü pâre ideriz deyü dellâller nidâ iderek sûret-i haktan görünüb dîvan yolundan Şengül Hamamı'nın önünden Alay Köşkü'nün pîşgâhından Terziler Kârhânesi'ne varınca mâbeyinci Ahmed Beğ'i yemenici keferenin hanêsinde bulub (11) dilâverlerin önlerine geldikte bilâ-amân pâre ü pâre eylediler Bâb-i Hümâyun'a varub bir müddet Bâb-i Hümâyun'dan küşâde olmayub bir ağuzdan istemeğiz sedâsı ayyûka suûd ve nihâyetü'l-emr soğuk çeşme kapusundan ulemâ ile kāimmakām paşa Enderun-i Hümâyun'a girüb Es-Sultan İbnü's-Sultanü's-Sultan Mustafâ Han aleyhi'r-rahmeti ve'l-gufrân hazretlerini Taht-ı Osmâniye'ye iclâs ve cülûs-ı hümâyun vukūundan sonra Bâb-i Hümâyun'da duâlar olunup Bâb-i Hümâyun feth ü küşada ve bîata tezkereler irsâl ve tiz elden bulunan ulemâ ve ricâl ve hademe-i şâhâne ile cuma günü saat beşte iken bîat ve derakap Ayasofya-ı Kebir'e selâmlık olub cümle nâs ve yeniçeri dilâverleri re'ye'l-ayn müşâhede eylediklerinden sonra yeniçeri dilâverleri avdet ve neferât kal'a-ı boğaza ve sergerdeler meydana ricat eyleyüp Medîne-i Esgüdâr'da ve Levend çiftliğinde bulunan Nizâm-ı Cedid asâkiri beyt:
(١١) احمد بػ خۏتين محافظی خليل پاشانڭ اۏغلی اۏلۆب اعاظم رجال اندرۆندن ايدی. مدفنی قاضی كۊينده‌در.
(11) Ahmed Beğ Hotin muhâfızı Halil Paşa'nın oğlu olub âzam-ı rical-i enderundan idi. Medfeni Kadı Köyü'ndedir.
شكسته اۏلسه سراخی جام و مجلس بر قرار اۏلماز
مثلدر سۊيلنۉر باش گتسه ايق پايدار اۏلماز
Şikeste olsa sürâhi cam ve meclis bir karar olmaz
Meseldir söylenür baş getse ayak payidar olmaz
مزاياسی اۉزره كندۉ كنديلرينه پراكنده و پريشان و قشله‌لرده فرد و احد قالميۆب وقت عصرده الحاج ابراهيم افندی‌بی ساحلخانه‌سنڭ صۆ يۏلنده بۆلنۆب باب عالی‌يه گتۉرديلر و چاوش باشی اۏطه‌سنده مكث و دلاورلره اخبار و مرقۆملر چاوش باشی اۏطه‌سندن اخذ و گرفت و ماشياً ديوان يۏلندن نيجه نيجه حقارات ايله سلطان بايزيد ميداننده چۊملكجيلر اۊڭينه واردقده حركته مجالی قالميۆب بی تاب اۏلديغنده پاره و پاره أيلديلر (١٢) و جمعه ايرتسی گۉنی سحری سركاتبی (١٣) افندی‌بی اشجی‌سنڭ
mezâyâsı üzere kendü kendilerine perâkende ve perîşan ve kışlalarda ferd ü ehad kalmayub vakt-i asırda Elhac İbrahim Efendi'yi sâhilhânesinin su yolunda bulunub Bâb-ı Âlî'ye getürdüler ve çavuş başı odasında meks ve dilâverlere ihbâr ve merkumlar çavuş başı odasından ahz ü girift ve mâşiyen dîvan yolundan nice nice hakārat ile Sultan Bayezid Meydanı'nda çömlekçiler önüne vardıkta harekete mecâli kalmayub bîtâp olduğunda pâre ü pâre eylediler (12) ve cuma irtesi günü seherî sır kâtibi (13) efendiyi asçısının
(١٢) امۆر بحريه ناظری حاجی ابراهيم افندی اردۆ دفترداری اسماعيل بػڭ اۏغليدر. صدارت مكتۆبی اۏطه‌سی سرخليفه‌لػنده، مكتۆبجيلغنده، ركاب همايۆن و صدارت كتخدالقلرنده، دفتردارلقلرده، حبوبات نظارتنده بۆلندقدن صڭره إنگليز دۏننماسنڭ استانبۆله ورودنده امۆر بحريه ناظرلغنه ارتقا أيلمشدی. «فن كتابتده ماهر و تدبير امۆرده مثلی نادر اصيلزاده و فطين و صاحب وقار و تمكين اۏلۆب نظام جديدڭ بدايتندن بری اكثر مصالح متفرعه‌سنڭ مدير و مدبری ايدی» أيۉبده كاشغری يۏلنده مدفۆندر.
(١٣) اسمی احمد افنديدر. اندرۆن همايۆندن تفيضله سلطان سليم ثالثڭ قرناسی و سركاتبی اۏلۆب نزد پادشاهيده فوق العاده صاحب اعتبار اۏلمشيدی.
(12) Umûr-ı bahriye nazırı Hacı İbrahim Efendi ordu defterdarı İsmâil Beğ'in oğludur. Sadâret mektubu odası serhalîfeliğinde, mektupçuluğunda, rikâb-ı hümâyun ve sadâret kethüdâlıklarında, defterdarlıklarda, hubûbat nezâretinde bulunduktan sonra İngiliz donanmasının İstanbul'a vürûdunda umûr-ı bahriye nâzırlığına irtika eylemişdi. «Fenn-i kitâbette mâhir ve tedbîr-i umûrda misli nâdir asilzâde ve fatin ve sâhib-i vakar ü temkin olub Nizâm-ı Cedid'in bidâyetinden beri ekser masâlih-i müteferriasının müdir ve müdebbiri idi» Eyüb'de Kaşgarî yolunda medfundur.
(13) İsmi Ahmed Efendi'dir. Enderun-i Hümâyun'dan tefeyyüzle Sultan Selim-i Salis'in kurenâsı ve sır kâtibi olub nezd-i pâdişâhîde fevkalâde sâhib-i îtibâr olmuş idi.
خانه‌سنده باصيلۆب جان خوفيله كيرميتدن فرار ايده‌يم دير ايكن سۏقاغه دۉشۉب مجرۆحاً فوت و سر مقطۆعنی ميدان مذكۆره‌يه ايصال أيلديلر و نظام جديد دفترداری بۆلنان احمد بػ افندی (١٤) أللی التی‌نڭ قشله‌سنه داخل دۉشۉب خلاص اۏلدی و قپان نائبی افندينڭ (١٥) تدريسلػی رفع و ميرميرانلق توجيه و بۆرسه‌یه نفی اۏلندی و والده كتخداسی يۆسف آغا (١٦) والده سلطان علية الشان حضرتلری دار فنادن دار بقايه رحلت أيلدكدن صڭره حج شريفه اذن آلۆب براً عزيمت و حجاج ذوی الابتهاج ايله مدينهٔ منوره‌يه اوچ قۏناق قالۆر مرحله‌يه وصۆللرنده جانب حجازده ظهۆر ايدن وهابی دينۉر ملحد و ملعۆنڭ طرفندن مدينهٔ منوره مفتيسی كلۉب والده كتخداسنه و مير الحاج عبداه پاشايه گۆناگۆن خلط كلام ايله اداء فريضهٔ حج و عجدن حجاج مسلمينی منع و بيڭ ايكيۉز
hanêsinde basılub can havfile kirmitten firar ideyim dir iken sokağa düşüb mecrûhen fevt ve ser-i maktûnu meydan-ı mezkûreye îsal eylediler ve Nizâm-ı Cedid defterdarı bulunan Ahmed Beğefendi (14) elli altının kışlasına dâhil düşüb halâs oldu ve kapan nâibi efendinin (15) tedrisliği ref' ve mîr-i mîrânlık tevcih ve Bursa'ya nefy olundu ve vâlide kethüdâsı Yusuf Ağa (16) Vâlide Sultan aliyyetü'ş-şan hazretleri dâr-ı fenâdan dâr-ı bekāya rihlet eyledikten sonra hacc-ı şerife izin alub berren azîmet ve hüccac-ı zevîü'l-ibtihac ile Medîne-i Münevvere'ye üç konak kalur merhaleye vusullarında cânib-i Hicaz'da zuhûr iden Vahhâbî dinür mülhid ve mel'unun tarafından Medîne-i Münevvere müftüsü gelüb vâlide kethüdâsına ve mîrü'l-hac Abdullah Paşa'ya gûnâgûn halt-ı kelâm ile edâ-yı farîza-yı hacc u acdan hüccâc-ı müslimini men' ve bin iki yüz
(١٤) احمد بػ تشريفات كيسه‌دارلغنده، تشريفاتجيلقده، شق ثانی دفتردارالغنده بۆلندقدن صڭره نظام جديد دفتردارلغنه نقل ايتمشيدی. ١٢٢٥ ده صدارت كتخداسی ايكن وفات أيلمشدر.
(١٥) اسمی عبد اللطيفدر. كچه‌جی زاده دامادی ايدی.
(١٦) يۆسف اغا گريدليدر. سلطان سليم ثالث والده‌سی مهر شاه سلطانڭ كتخدالغنده بۆلنديغی صره‌ده ده فوق العاده اكتساب نفۆذ أيلمشيدی.
(14) Ahmed Beğ teşrîfat kîsedarlığında, teşrîfatçılıkta, şıkk-ı sânî defterdarlığında bulunduktan sonra Nizâm-ı Cedid defterdarlığına nakil itmiş idi. 1225'de sadâret kethüdâsı iken vefat eylemiştir.
(15) ismi Abdüllatif'tir. Keçecizâde dâmadı idi.
(16) Yusuf Ağa Giridli'dir. Sultan Selim-i Sâlis vâlidesi Mihrişah Sultan'ın kethüdâlığında bulunduğu sırada da fevkalâde iktisab-ı nüfuz eylemiş idi.
يگرمی بر تاريخنده حجاجدن فرد و احد حج و ثج ايتمك مقدر و ميسر اۏله‌ميۆب يدی سنه علی التوالی طريق حج مسدۆد اۏلمغله والده كتخداسی آغای مۆمی اليه حجاج ايله عودت و يگرمی ايكی تاريخنده وقعه‌دن صڭره اثنای راهدن بۆرسه‌یه نفی و اجلا اۏلندی و قلعه سرگرده‌لرينی شوكتلۉ افندمز اوچ گۉن ميدان مذكۆره مسافر ايدۉب جلۆس همايۆنڭ اۉچنحی بازار گۉنی درت نفر سرگرده‌لره يوميه‌لر و كۉركلر و نفراته يوميه‌لر و عطيه‌لر احسانيله مكرم و ملتفت اۏلديلر و كۊسه تعبير اۏلنۆر چلبی مصطفی افندی ترسانه امينی و حسن تحسين افندی (١٧) ركاب كتخداسی و حالت افندی (١٨) رئيس الكتاب و سيد محمد افندی (١٩) ضربخانه امينی نصب اۏلندی و ربيع الآخرڭ غره‌سی بازار گۉنی والده سلطان آلايی و ماه مذكۆرڭ بشنجی پنجشنبه گۉنی قليج
yegirmi bir târihinde hüccacdan ferd ü ehad hacc u sec itmek mukadder ve müyesser olamayub yedi sene aliyyü'l-tevâlî tarîk-i hac mesdud olmağla vâlide kethüdâsı ağa-yı mûmâ-ileyh hüccac ile avdet ve yegirmi iki târihinde vak'adan sonra esnâ-yı râhdan Bursa'ya nefy ve iclâ olundu ve kal'a sergerdelerini şevketlü efendimiz üç gün meydan-ı mezkûre misâfir idüb cülûs-ı hümâyunun üçüncü bazar günü dört nefer sergerdelere yevmiyeler ve kürkler ve neferâta yevmiyeler ve atıyeler ihsanile mükerrem ve mültefit oldular ve köse tâbir olunur Çelebi Mustafâ Efendi tersâne emini ve Hasan Tahsin Efendi (17) rikâb kethüdâsı ve Hâlet Efendi (18) reîsülküttap ve Seyyid Mehmed Efendi (19) darphâne emini nasb olundu ve rebîülâhirin gurresi bazar günü Vâlide Sultan alayı ve mah-ı mezkûrun beşinci perşembe günü kılıc
(١٧) حسن تحسين افندی ماليه‌دن يتشمشدر. شق اول دفترداری، دفتر امينی، ركاب كتخداسی؛ چاوش باشی، رۆزنامهٔ اول، نشانجی، قلاع خاقانی مفتشی، ١٢٤٢ ده تكرار نشانجی اوله‌رق اۏ خدمتده ١٢٤٥ ده ارتحال أيلدی. أيۉبده مدفۆندر.
(١٨)١٢٣٨ ده قۏنيه‌یه اعزام ايله افنا اۏلنان مشهور اتا بػ سلطنت محمد سعيد حالت افنديدر . يحيی افندی تكيه‌سنده مدفۆندر.
(١٩) سيد محمد امين افندی اندرۆن همايۆندن يتشمشدر. بر طاقم مهم مأمۆريتلرده بۆلندقدن صڭره ١٢٤٠ ده وفات أيلمشدر. اسگدارده مسكينلرده مدفۆندر.
(17) Hasan Tahsin Efendi mâliyeden yetişmiştir. şıkk-ı evvel defterdarı, defter emini, rikâb kethüdâsı; çavuş başı, ruznâme-i evvel, nişancı, kılâ-i hâkanî müfettişi, 1242 de tekrar nişancı olarak o hidmette 1245 de irtihâl eyledi. Eyüb'de medfundur.
(18) 1238 de Konya'ya îzam ile ifnâ olunan meşhur atabeğ-i saltanat Mehmed Said Hâlet Efendi'dir. Yahya Efendi Tekyesi'nde medfundur.
(19) Seyyid Mehmed Emin Efendi Enderun-i Hümâyun'dan yetişmiştir. Bir takım mühim me'mûriyetlerde bulunduktan sonra 1240 de vefat eylemiştir. Esgüdâr'da Miskinler'de medfundur.
آلايی اۏلۆب و ماه مذكۆرڭ اۏن سكزنجی گۉنی والده كتخداسنڭ سر مقطۆعی و يگرمی دردنجی گۉنی قپان نائبنڭ سر مقطۆعی ورۆد و بۆنلردن ماعدا فرد و احده تعدی و تسلط اۏلنميۆب عدالت صۆرتنده حركت و بر تۉفنك انداخته اۏلنميه‌رق و طائفهٔ نسوان و صبيان چارشۆ و اسواقلرده گشت و گذار ايدرك اػرچه جلۆس همايۆن واقع اۏلدی آنجق عساكر مذكۆر هر نقدر صورت حقدن گۊرنديلر ايسه دخی بۆ حادثه حسبيله فرجه‌ياب و دائرهٔ اطاعتدن خروج ايله آستانهٔ عليه‌ده اختلال منقطع اۏلميۆب گۆنا گۆن تكليفات نابرجايه تصديلری و شيخ الاسلام عزلی ايجاب أيلدكده فرداسی گۉن ينه شيخ الاسلامی ابقا ايتديرملری و قائمقام عزلی ايجاب أيلدكده چاوش باشی حمداه يػ قائمقام اۏلمشيكن قرق گۉن مرۆرنده ينه مۆسی پاشايی قائمقام ايتديرملری و بۆنلرين امثالی حركات نامرضيه‌يه تصديلری و دست تطاوللری حدی تجاۉز أيليۉب بۆ خلالده فرانسه ايلچيسی (٢٠) مار الذكر
alayı olub ve mah-ı mezkûrun on sekizinci günü vâlide kethüdâsının ser-i maktûu ve yegirmi dördüncü günü kapan nâibinin ser-i maktûu vürûd ve bunlardan mâadâ ferd ü ehade taaddî ve tasallut olunmayub adâlet sûretinde hareket ve bir tüfenk endahte olunmıyarak ve tâife-i nisvan ve sıbyan-ı çarşu ve esvaklarda geşt ü güzâr iderek eğerçi cülûs-ı hümâyun vâki oldu âncak asâkir-i mezkûr her ne kadar sûret-i haktan göründüler ise dahi bu hadise hasbile fürce-yab ve dâire-i itâatten hurûç ile Âsitâne-i Aliyye'de ihtilâl munkatı' olmayub gûnâgûn teklîfat-ı nâbercâya tasaddîleri ve şeyhülislâm azli îcâp eyledikte ferdâsı gün yine şeyhülislâmı ipkā ittirmeleri ve kāimmakām azli îcâp eyledikte çavuş başı Hamdullah Beğ kāimmakām olmuş iken kırk gün mürûrunda yine Musa Paşa'yı kāimmakām ittirmeleri ve bunların emsâli harekât-i nâ-marzıyeye tasaddîleri ve dest tetâvulleri haddi tecâvüz eyleyüp bu hılâlde Fransa elçisi (20) mârrü'z-zikr
(٢٠) فرانسه سفيری جنرال سباستيانيڭ فراری و رۆسجقده علمدار مصطفی پاشا ايله ملاقاتی حقنده تاريخلريمزده معلۆمات يۏقدر. هر حالده پك مهم اۏلان بۆ فقره‌يه مؤرخلرمزڭ جلب نظر دقتلری وظيفه‌دن عد اۏلنۆر.
(20) Fransa sefiri Ceneral Sebastiyan'ın firârı ve Rusçuk'da Alemdâr Mustafâ Paşa ile mülâkatı hakkında târihlerimizde ma'lumat yoktur. Her halde pek mühim olan bu fıkraya müverrihlerimizin celb-i nazar-ı dikkatleri vazîfeden ad olunur.
آستانهٔ عليه‌دن قراری فراره تبديل و اثنای راهده رۆسجغه داخل و علمدار مصطفی پاشا ايله ملاقات و جبليت اصليه‌سنده اۏلان كلام فاسده‌لر ايله اغفال و حادثه‌لره سبب مستقل اۏلۆب عساكر مذكۆرڭ بۆ وجهله تغلبانه حركتلری شوكتلۉ افندمزی تعجيز و تصديع ايله طرف شاهانه‌دن بۆنلرين حاللرينی بيان ايدرك اردۆی همايۆنڭ آستانه‌يه عودتنی و متغلبه‌لرين تعديلرينی منع و دفعی صۆرتنده اردۆی همايۆنه بر قطعه خط همايۆن ارسال و اردۆی همايۆنده بۆلنان رجال و كبار خداوندگار سابق سلطان سليم خان حضرتلرينڭ كرم ديده‌سی اۏلدقلرندن مجدداً تخت عاليبخت عثمانيه‌يه اجلاسنڭ تدابيرينی مشورت و رۆسجقلی مصطفی پاشايی دخی اردۆی همايۆنه جلب و شۆراده بالاتفاق خداوندگار سابقی تخت عثمانيه‌يه اجلاس ايتديرملرينی قول و قرار و عهد و امان ايله علی الغفله ادرنه‌دن اردۆی همايۆنی اخراج و قلاع نفراتنڭ سرگرده‌سی اۏلان قباقجی تعبير اۏلنۆر غدار بد اطواره اردۆی همايۆندن الحاج علی آغا نامنده بر دلاوری ارسال و اردۆی همايۆن آستانه‌يه وصۆلندن مقدم حصارده ساكن اۏلديغی خانه‌سنده خفيجه قتل و اعدام أيلديلر و اشبۆ بيڭ ايكيۉز يگرمی اۉچ سنه‌سی جمادی الاولنڭ
Âsitâne-i Aliyye'den kararı firara tebdil ve esnâ-yı râhda Rusçuk'a dâhil ve Alemdâr Mustafâ Paşa ile mülâkat ve cibillet-i asliyesinde olan kelâm-ı fâsideler ile iğfal ve hadiselere sebeb müstakil olub asâkir-i mezkûrun bu vechile tagallübâne hareketleri şevketlü efendimizi tâciz ü tasdî ile taraf-ı şâhâneden bunların hallerini beyan iderek ordu-yu hümâyunun âsitâneye avdetini ve mütegallibelerin taaddîlerini men' ve def'i sûretinde ordu-yu hümâyuna bir kıt'a hatt-ı hümâyun irsâl ve ordu-yu hümâyunda bulunan ricâl ü kibâr hudavendigâr-ı sâbık Sultan Selim Han hazretlerinin kerem-dîdesi olduklarından müceddeden taht-ı âlî-baht-ı Osmaniye'ye iclâsının tedâbîrini meşveret ve Rusçuklu Mustafa Paşa'yı dahi ordu-yu hümâyuna celb ve şûrâda bilâ-ittifak hudavendigâr-ı sâbığı taht Osmâniye'ye iclâs ittirmelerini kavl ü karar ve ahd ü îman ile alelgafle Edirne'den ordu-yu hümâyunu ihraç ve kılâ neferâtının sergerdesi olan kabakçı tâbir olunur gaddar bed-etvara ordu-yu hümâyundan elhac alî ağa nâmında bir dilâveri irsâl ve ordu-yu hümâyun âsitâneye vusulunden mukaddem hisarda sakin olduğu hanêsinde hafîce katl ü îdam eylediler ve işbu bin iki yüz yegirmi üç senesi cemâziyelevvelinin
يگرمی بشنجی صالی گۉنی اردۆی همايۆن داود پاشا صحراسنه داخل و آلای ايله لواء شريفی اندرۆن همايۆنه تسليم و رۆسجقلی علمدار مصطفی پاشا داود پاشا صحراسنده اقامت و صدر اعظم چلبی مصطفی پاشا حضرتلری جمادی الآخرڭ دردنجی پنجشنبه گۉننه دػين مسند صدارتده استراحت و يوم مذكۆرده علی السحری علمدار مصطفی پاشا یاننده اۏلان عساكر ايله داود پاشا صحراسندن حركت و تحريك لگام ايله باب عالی‌يه داخل و مهر همايۆنی چلبی مصطفی پاشادن اخذ و چاوش باشی آغا ايله ركاب مستطابه ارسال و بعده شيخ الاسلام بۆلنان عرب زاده و نقيب الاشراف دری زاده‌يی احضار و كتخدای صدر عالی مصطفی افندی و رامز افندی و تحسين افندی (٢١) ايله اندرۆن همايۆنده باب السعاده‌يه وارۆب خداوندگار سابق سلطان سليم خان حضرتلرينی طلب و استدعا و دار السعاده آغاسنه و سائر خدمهٔ شاهانه‌يه خطاب و ابرام و اخافه و باب السعاده مسدۆد اۏلديغندن سقفه خروج و حرم همايۆنه هجۆملرنده سلطان سليم خانی حرم همايۆنده ميراخۆر اول (٢٢) و خزينه وكيلی نذر آغا و سرچۆقدار شهرياری
yegirmi beşinci salı günü ordu-yu hümâyun Davut Paşa sahrâsına dâhil ve alay ile livâ-i şerifi Enderun-i Hümâyun'a teslim ve Rusçuklu Alemdâr Mustafâ Paşa Davut Paşa sahrâsında ikāmet ve sadrâzam Çelebi Mustafâ Paşa hazretleri cemâziyelâhirin dördüncü perşembe gününe değin mesnet sadârette istirâhat ve yevm-i mezkûrda alelseherî Alemdâr Mustafâ Paşa yanında olan asâkir ile Davut Paşa sahrâsından hareket ve tahrik-i ligâm ile Bâb-ı Âlî'ye dâhil ve mihr hümâyunu Çelebi Mustafâ Paşa'dan ahz ve çavuş başı ağa ile rikâb-ı müstetâba irsâl ve ba’de şeyhülislâm bulunan Arabzâde ve nakîbüleşraf Dürrizâde'yi ihzâr ve kethüdâ-i sadr-i âlî Mustafâ efendi ve Râmiz Efendi ve Tahsin Efendi ( 21) ile Enderun-i Hümâyun'da bâbüssaâdeye varub hudavendigâr-ı sâbık Sultan Selim Han hazretlerini taleb ü istid'â ve dârüssaâde ağasına vesaîr hademe-i şâhâneye hitap ve ibram ve ihâfe ve bâbüssaâde mesdud olduğundan sakfa hurûç ve harem-i hümâyuna hücûmlarında Sultan Selim Han'ı harem-i hümâyunda mîrâhur-ı evvel ( 22) ve hazîne vekil Nezir Ağa ve ser-çukadar-ı şehriyârî
(٢١) رۆسجق یارانندن مشهۆر تحسين محمد افنديدر.
(٢٢) محمد اغا اۉچنجی سلطان مصطفی خان چۆقدارلرندن دلی أيۉب اغانڭ اۏغليدر.
(21) Rusçuk yâranından meşhur tahsin Mehmed efendidir.
(22) Mehmed ağa üçüncü Sultan Mustafâ Han çukadarlarından Deli Eyüb Ağa'nın oğludur.
Alemdâr Mustafâ Paşa
صدر اعظم علمدار مصطفی پاشا
Sadrâzam Alemdâr Mustafâ Paşa
(٢٣) و خزينه كتخداسی (٢٤) و سائر مابينجيلر ايله شهيد ايدۉب بعده باب السعاده‌یی كشاد و سلطان سليم خان جنت مكان حضرتلرينڭ ارتحال دار بقا أيلديػنی اخبارلرنده مصطفی پاشا مبهۆت و انگشت بردهان فكر و انديشه‌یه گرفتار و تيز ألدن كلامه قدرتياب اۏله‌ميۆب بۆلنان رجال و كبار نطقه كلۉب سلطان بن السلطان السلطان محمۆد خان افندمزی مطلۆب و سلطان محمۆد خان سلطان سلاطين جهان خاقان المؤيد بعون الله الملك الرحمن افندمزی باليمن و الاقبال تخت عاليبخت عثمانيه‌يه اجلاس و بيعت اتمامنده شوكتلۉ افندمز مهر همايۆنی مصطفی پاشايه احسان ايله خداوندگار سابق سلطان سليم خانی شهيد ايدن قاتل مرقۆملری و مقربان شاهانه‌یی و حرم همايۆنده جاريه‌لردن قتی وافر نسوانی اعدام و هلاك أيلديلر و بر معتاد والده آلايی و قليج آلايی اۏلۆب بعده مصطفی پاشانڭ توابعاتی باب عاليده پر سلاح خدمتده قيام و رجال و كبار سكبانلر ايله رفت و آمده دوام و بۆ حركاتدن مصطفی پاشانڭ شجاعتی شيوع و احاد ناسی اخافه و تخشی خاص و عام ايله آناطۏلی و رۆم ايلی‌يه
(23) ve hazîne kethüdâsı (24) vesaîr mâbeynciler ile şehit idüb ba’de bâbüssaâdeyi küşâd ve Sultan Selim Han cennetmekân hazretlerinin irtihâl-ı dâr-ı bekā eylediğini ihbârlarında Mustafa Paşa mebhût ve engüşt ber-dehan-ı fikr ü endîşeye giriftar ve tiz elden kelâma kudret-yab olamayub bulunan ricâl ü kibâr nutka gelüb Sultan bin Es-Sultanü's-Sultan Mahmud Han efendimizi matlûb ve Sultan Mahmud Han sultan-ı selâtîn-i cihan hakanü'l-müeyyed bi-avnillâhi'l-Meliki'r-Rahman efendimizi bi'l-yümn ve'l-ikbâl taht-ı âlî-baht-ı Osmaniye'ye iclâs ve bîat itmamında şevketlü efendimiz mihr-i hümâyunu Mustafa Paşa'ya ihsan ile hudavendigâr-ı sâbık Sultan Selim Han'ı şehit iden kâtil merkumları ve mukarreban-ı şâhâneyi ve harem-i hümâyunda câriyelerden katı vâfir nisvânı îdam ü helâk eylediler ve bir mûtad vâlide alayı ve kılıc alayı olub ba’de Mustafa Paşa'nın tevâbiatı Bâb-ı Âlî'de pür-silâh hidmette kıyâm ve ricâl ü kibâr sekbanlar ile reft ü âmede devâm ve bu harekâttan Mustafa Paşa'nın şecâati şüyû ve âhâd-i nâsı ihâfe ve tehaşşi hass u âm ile Ânadolu ve Rumeli'ye
(٢٣) صدر اسبق عزت محمد پاشا كۊله‌سی گۉرجی عبد الفتاحدر. مشار اليه طرفندن سرای همايۆنه تقديم ايدلمشيدی (٢٤) اسمی ابه سليم اغادر.
(23) Sadr-ı esbak İzzet Mehmed Paşa kölesi Gürcü Abdülfettâh'tır. Müşârünileyh tarafından saray-ı hümâyuna takdim idilmiş idi.
(24) İsmi Ebe Selim Ağa'dır.
تحريراتلر ابعاث و تسيار و قره عثمان اۏغلۆنی و جپان اۏغلۆنی و قاليۏنجی ديمكله معرۆف بيله‌جك اعياننی و سيرۏزی اسماعيل بػی و بۆنلرين امثالی شهرتشعار اۏلان اغواتی آستانه‌يه احضار و دعوت و كاغدخانه‌ده حضۆر همايۆنه گۊتۉريلۉب كۉركلر و قپۆطلر الباس و سكبان عساكری تحريرينه تعهد ايتديرديلر و بعده وطن اصليه‌لرينه اعاده و رجعت اۏلندی و اۏل اثناده مصطفی كتخدا ابقا و تحسين افندی چاوش باشی و غالب افندی (٢٥) رئيس الكتاب و رامز افندی (٢٦) قپۆدان پاشا نصب و قاضی پاشايه (٢٧) آدم ارسال و مجدداً سكبان عساكری ترتيب و تحرير و اسگداره گتۉريلۉب نظام جديد قشلاسنده اسكان و درگاه عالی يڭيچری اۏجاغنه سكبان مذكۆری قبۆل ايتديريلۉب بعده احاد ناسده بۆلنان يڭيچری اۏجاغنڭ اساميلرينی نصفی خزينه مانده و نصف آخرينی گمركلردن توجيه و مصطفی پاشانڭ علمدارلغنه منافی يڭيچری اۏجاغنه
tahrîrâtlar ib'as ve tesyar ve kara Osman oğlunu ve Çapanoğlu'nu ve kalyoncu dimekle mâruf bilecek âyanını ve Sirozî İsmail Beğ ve bunların emsâli şöhret-şiar olan iğvâtı âsitâneye ihzâr ve dâvet ve kâğithâne'de huzûr-ı hümâyuna götürülüb kürkler ve kaputlar ilbas ve sekban asâkiri tahririne taahhüt ittirdiler ve ba’de vatan-ı asliyelerine iâde ve ricat olundu ve ol esnâda Mustafâ kethüdâ ipkā ve Tahsin Efendi çavuş başı ve Gālip Efendi (25) reîsülküttap ve Râmiz Efendi (26) kapudan paşa nasb ve kadı paşaya (27) âdem irsâl ve müceddeden sekban asâkiri tertip ve tahrir ve Esgüdâr'a getürülüp Nizâm-ı Cedid kışlasında iskân ve dergâh-ı âlî yeniçeri ocağına sekban-ı mezkûru kabul ittirilüb ba’de âhâd-i nâsda bulunan yeniçeri ocağının esâmîlerini nısfı hazîne-mande ve nısf-ı âhirini gümrüklerden tevcih ve Mustafa Paşa'nın alemdarlığına münâfî yeniçeri ocağına
(٢٥) ١٣٢٩ ده مقام صدارتی احراز ايدن غالب محمد سعيد یاشادر.
(٢٦) قريملی رامز عبد الله پاشادر. علمدار وقعه‌سنی متعاقب التجا أيلديػی رۆسيه‌دن عودتنده رۆسجقده ١٢٢٨ ده قتل ايدلمشدر.
(٢٧) علائيه‌لی عبد الرحمن قاضی پاشادر.
(25) 1329'de makām sadâreti ihrâz iden Gālip Mehmed Said Paşa'dır.
(26) Kırımlı Râmiz Abdullah Paşa'dır. Alemdar vak'asını müteâkip ilticâ eylediği Rusya'dan avdetinde Rusçuk'da 1228'de katl idilmiştir.
(27) Alâiyeli Abdulrahman Kadı Paşa'dır.
گچر و نظر و يڭيچری طرفندن و سائر طرفلردن فرد و احد قيل و قال ايتمػه قدرتياب اۏله‌ميۆب باب عاليده و اسواقده سكبانلر پرسلاح گشت و گذار و بۆ وجهله مصطفی پاشا مسند صدارتده قرار بيت:
geçer ve nazar ve yeniçeri tarafından vesaîr taraflardan ferd ü ehad kıyl ü kāl itmeğe kudret-yab olamayub Bâb-ı Âlî'de ve esvakta sekbanlar pür-silâh geşt ü güzâr ve bu vechile Mustafa Paşa mesnet sadârette karar beyt:
قنادی بيتسه بر مورڭ صنۆر خيره بشارتدر
ولی بيلمز آنی اۏلكيم زوالينه اشارتدر
Kanadı bitse bir mârın, sanur hayra beşârettir
Velî bilmez anı, ol-kim zevâline işârettir
فهواسنجه اشبۆ بيڭ ايكيۉز يگرمی اۉچ سنه‌سی رمضان شريفنڭ يگرمی يدنجی قدر گيجه‌سی شيخ الاسلام صالح زاده‌نڭ قۏناغنه پرسلاح سكبان ايله افطاره عزيمت و بعده تراويحه سلطان احمد جامع شريفنه توجه و بعد اداء صلوة باب عالی‌يه عودت و اۏل گيجه ساعت آلتيده ايكن يڭيچری طرفندن حركت و آغا قپۆسنده يڭيچری آغاسنی قتل و هلاك و صباحدر صباحدر ديه‌رك خفيجه ديوان يۏلندن باب عالی‌يه سۆبسۆ آتش ويرۉب علوانداز و سحاب پرواز اۏلدقده مشار اليه متحير اۏلۆب محزنده كندۉسنی اختفا و قپۆسنی سد و بند و يڭيچری دلاورلری طرف بطرف تتبع و نهايت الامر پاشا قپۆسنی كلياً محترق و احراق تسكين و كارگير محزنده مختفی اۏلديغنه اطلاع حاصل أيلدكلرنده لاغمجيلر ايله محزنی هدم و حفر و مصطفی پاشا ظاهر و ايچرۉدن قۆرشۆن
fe-hevâsınca işbu bin iki yüz yegirmi üç senesi ramazan-ı şerifinin yegirmi yedinci kadir gicesi şeyhülislâm Sâlihzâde'nin konağına pür-silâh sekban ile iftâra azîmet ve ba’de terâvihe Sultan Ahmed Câmi-i Şerifi'ne teveccüh ve bâde edâ-yı salât Bâb-ı Âlî'ye avdet ve ol gice saat altıda iken yeniçeri tarafından hareket ve ağa kapusunda yeniçeri ağasını katl ü helâk ve sabah-der sabah-der diyerek hafîce dîvan yolundan Bâb-ı Âlî'ye sûbesû ateş virüb alev-endaz ve sehap-pervaz oldukta müşârünileyh mütehayyir olub mahzende kendüsünü ihtifâ ve kapusunu sedd ü bend ve yeniçeri dilâverleri taraf-be-taraf tetebbu ve nihâyetü'l-emr paşa kapusunu külliyen muhterik ve ihrak teskîn ve kârgir mahzende muhtefî olduğuna ıttılâ hasıl eylediklerinde lağımcılar ile mahzeni hedm ü hafr ve Mustafa Paşa zâhir ve içerüden kurşun
انداخته و بر يڭيچری اۆسته‌سنی هلاك و انجام كار كندۉسنی بارۆت سياه ايله تلف و اضاعه أيلدی و بۆ معركه وقۆعنده طرف همايۆندن قاضی پاشايه و رامز پاشايه آدملر ارسال و نظام جديد بهادرلريله اندرۆن همايۆنه گيرۉب يڭيچری عساكرينڭ اۉزرلرينه هجۆملرينی ارادۀ شاهانه تعلق و اخشام قريب اۏلديغندن يڭيچری دلاورلری مرام حاصل اۏلدی ديۉ قشلالرينه عودت و افطاره مباشرتده ايكن بۆ حاله كمسنه واقف اۏله‌ميۆب نظام جديد بهادرلری باب همايۆندن خروج و ديوان يۏلنده ديكلی طاش قربنده جبه‌جی قۏللغينڭ اۊڭنه دػين بهادرلر وارۆب نعره‌لر ندا و بۆ حاله يڭيچری دلاورلری واقف اۏلۆب درعقب حمال و رنجبران طائفه‌سندن عساكر جمع و نظام جديد بهادرلرينه مقابل و قتال و جنك جدال ايدرك سرای ميداننه وارۆب جبخانهٔ عامره‌يی احراق بالنار و احراق مذكۆر كندۉ حاليله ديوان يۏلندن مهترخانه‌يی محترق و سليمان پاشا خاننده قرار و تسكين و بۆ هنگام رامز پاشا معرفتيله دريادن آغا قپۆسنه و سليمانيه جامع شريفنه و بغچه قپۆسنه سفاينلردن طۏپ انداخته و ماه مذكۆرڭ يگرمی سكزنجی و يگرمی طقۆزنجی گۉنلرنده ايكی عسكر مقاتله و محاربه‌دن خالی اۏلميۆب حتی سرای بۆرنندن
endahte ve bir yeniçeri ustasını helâk ve encâm-ı kâr kendüsünü barut-ı siyah ile telef ü izâa eyledi ve bu ma'reke vukūunda taraf-ı hümâyundan Kadı Paşa'ya ve Râmiz Paşa'ya âdemler irsâl ve Nizâm-ı Cedid bahadırlarile Enderun-ı Hümâyun'a girüb yeniçeri asâkirinin üzerlerine hücûmlarını irâde-i şâhâne taalluk ve ahşâm karib olduğundan yeniçeri dilâverleri merâm hasıl oldu deyü kışlalarına avdet ve iftâra mübâşerette iken bu hale kimisne vâkıf olamayub Nizâm-ı Cedid bahadırları Bâb-ı Hümâyun'dan hurûç ve dîvan yolunda Dikilitaş kurbunda cebeci kulluğunun önüne değin bahadırlar varub nâralar nidâ ve bu hale yeniçeri dilâverleri vâkıf olub derakap hamal ve rençberan tâifesinden asâkir cem' ve Nizâm-ı Cedid bahadırlarına mukābil ve kıtâl ü ceng-i cidal iderek saray meydanına varub cebhâne-i âmireyi ihrak-ı bi'n-nar ve ihrak-ı mezkûr kendü halile dîvan yolundan mehterhâneyi muhterik ve Süleymân Paşa Hanı'nda karar ve teskîn ve bu hengâm Râmiz Paşa mârifetile deryâdan ağa kapusuna ve Süleymâniye Câmi-i Şerifi'ne ve bağçe kapusuna sefâinlerden top endahte ve mah-ı mezkûrun yegirmi sekizinci ve yegirmi dokuzuncu günlerinde iki asker mukātele ve muhârebeden hâlî olmayub hatta Sarayburnu'ndan
Seyyid Ali Efendi
امۆر بحريه ناظری مۏره‌لی السيد علی افندی
Umûr-ı bahriye nazırı Moralı Seyyid Ali Efendi
يڭيچری دلاورلری طۏپ قالديرۆب ديوان يۏلندن امرار و مصطفی كتخدانڭ قۏناغينه انداخته و مصطفی كتخدايی و دفتردار تحسين افندی‌يی هلاك و تلف أيلديلر و بۆ اثناده اندرۆن همايۆنده سلطان مصطفی خان طابه‌ثراه حضرتلرينی شهيد ايدۉب نهايت الامر نظام جديد بهادرلری پايدار اۏله‌ميۆب قاضی پاشا و رامز پاشا و ترسانه امينی مۏره‌لی علی افندی (٢٨) و بهيج افندی (٢٩) گيجه حاليله دريا طرفندن عازم و اسگدارده و لوند چفتلػنده كائن نظام جديد قشلالرينی يڭيچريلر احراق بالنار و عساكر مذكۆر پراكنده و پريشان و مدينهٔ اسگدارده واقع نظام جديد قشلاسنده قاضی پاشانڭ اموال و اشياسنی و نفراته ويريله‌جك ماهيه اقچه‌سنی بالجمله يغما و غارات و قاضی پاشا و رامز پاشا رۆم ايلی طرفته فرار و زمان مرۆريله فراری مذكۆرلر جمله‌سی غضب شاهانه ايله قتل و اعدام اۏلنديلر و اشبۆ معركه‌نڭ فرداسی گۉنی بيرام نمازينه زينب سلطان جامع شريفنه تشريف همايۆن اۏلۆب صلوة عيدی ادا أيلديلر و بۆ
yeniçeri dilâverleri top kaldırub dîvan yolundan imrâr ve Mustafâ kethüdânın konağına endahte ve Mustafâ kethüdâyı ve defterdar Tahsin Efendi'yi helâk ü telef eylediler ve bu esnâda Enderun-ı Hümâyun'da Sultan Mustafâ Han tâbe serah hazretlerini şehit idüb nihâyetü'l-emr Nizâm-ı Cedid bahadırları payidar olamayub Kadı Paşa ve Râmiz Paşa ve tersâne emini Moralı Ali Efendi (28) ve Behiç Efendi (29) gice halile deryâ tarafından âzim ve Esgüdâr'da ve Levend çiftliğinde kâin Nizâm-ı Cedid kışlalarını yeniçeriler ihrak-ı bi'n-nar ve asâkir-i mezkûr perâkende ve perîşan ve Medîne-i Esgüdâr'da vâki Nizâm-ı Cedid kışlasında Kadı Paşa'nın emvâl ve eşyasını ve neferâta virilecek mâhiye akçesini bilcümle yağma u gārat ve Kadı Paşa ve Râmiz Paşa Rumeli tarafına firar ve zaman-ı mürurile firârî-yi mezkûrlar cümlesi gazab-ı şâhâne ile katl ü îdam olundular ve işbu ma'rekenin ferdâsı günü bayram namâzına Zeynep Sultan Câmi-i Şerifi'ne teşrif-i hümâyun olub salât-ı îdi edâ eylediler ve bu
(٢٨) مۏره‌لی علی افندی اهميتی درجه‌سنده اشتهار ايده‌مامش اجلهٔ رجالدندر. سر مقطۆعی محمۆد پاشا تربه‌سی حظيره‌سنده‌در.
(٢٩) بهيج محمد افندی رۆسجق یارانندندر. غايت ذكی بر ذات ايدی.
(28) Moralı Ali Efendi ehemmiyeti derecesinde iştihâr idememiş ecille-i ricâldendir. Ser-i maktûu Mahmud Paşa Türbesi hazîresindedir.
(29) Behiç Mehmed efendi Rusçuk yâranındandır. Gayet zekî bir zat idi.
حلالده شيخ الاسلام بۆلنان صالح زاده‌یی (٣٠) و سلحدار شهرياری محمد بػی (٣١) نفی و دری زاده‌يی شيخ الاسلام و كيلار كتخداسنی سلحدار حضرت شهرياری و چاوش باشی بۆلنان ارنابۆد ممش افندی‌يی قائممقام نصب و بعده مسند صدارته نائل اۏلۆب مستهلك مصطفی پاشانڭ جسدينی محزندن اخراج و مهر همايۆنی بۆلۆب طرف ملوكانه‌يه ارسال و دست شاهانه‌يه وصۆلنده مشار اليه ممش پاشايه اعطا و احسان بيۆرلدی و مستهلك مصطفی پاشانڭ آياغينه ايپ طاقۆب ديوان يۏلندن كشان بكشان ميدانه ايصال و بعده قلعه خندقينه دفن أيلديلر و سلطان بايزيد قربنده وزنه‌جيلر ايچنده كائن والده كتخداسی يۆسف آغانڭ قۏناغی باب عالی اۏلۆب بر مدت قۏناق مذكۆره‌ده استقامت و بۆ وجهله مدافعه‌هٔ معركه ايله استراحت اۏلنۆب بيڭ ايكيۉز يگرمی بر تاريخندن برۉ جانب حجازده ظهۆر ايدن وهابی ملحدينڭ يد تسلط منخۆسه‌سندن مدينهٔ منوره‌یی و مكهٔ مكرمه شرفها الله الی يوم القيامی قوت كرامت شهنشاهی
helâlde şeyhülislâm bulunan Sâlihzâde'yi (30) ve silâhtar şehriyâri Mehmed beği (31) nefy ve Dürrizâde'yi şeyhülislâm ve kiler kethüdâsını silâhtar-ı hazret-i şehriyâri ve çavuş başı bulunan Arnabud Memiş Efendi'yi kāimmakām nasb ve ba’de mesned-i sadârete nâil olub müstehlik Mustafa Paşa'nın cesedini mahzenden ihraç ve mihr-i hümâyunu bulub taraf-ı mülûkâneye irsâl ve dest-i şâhâneye vusulunda müşârünileyh Memiş Paşa'ya î'tâ ve ihsan buyuruldu ve müstehlik Mustafa Paşa'nın ayağına ip takub dîvan yolundan keşan-be-keşan meydana îsal ve ba’de kal'a hendeğine defn eylediler ve Sultan Bayezid kurbunda vezneciler içinde kâin vâlide kethüdâsı Yusuf Ağa'nın konağı Bâb-ı Âlî olub bir müddet konak-ı mezkûrede istikāmet ve bu vechile müdâfaa-i ma'reke ile istirâhat olunub bin iki yüz yegirmi bir târihinden berü cânib-i Hicaz'da zuhûr iden Vahhâbî mülhidinin yed-i tasallut menhûsasından Medine-i Münevvereyi ve Mekke-i Mükerreme şerefhaullah ilâ-yevmü'l-kıyamı kuvvet-i kerâmet-i şehinşâhî
(٣٠) صالح زاده احمد اسعد افندی شيخ الاسلام امين افندينڭ اۏغليدر. بری ١٢١٨ و ديػری ١٢٢٣ ده اۏلمق اۉزره ايكی دفعه مقام مشيختی احراز أيلمشيدی. ١٢٣٠ ده ارتحال أيلدی. مفتی حمامی قربنده مدفۆندر.
(٣٢) عزت علی پاشا حفيديدر.
(30) Sâlihzâde Ahmed es'ad efendi şeyhülislâm emin efendinin oğludur. Biri 1218 ve diğeri 1223 de olmak üzere iki def'a makām-ı meşîhatı ihrâz eylemiş idi. 1230 de irtihâl eyledi. Müftü Hamamı kurbunda medfundur.
(32) İzzet Ali Paşa hafididir.
ايله مصر قاهره واليسی شجاعتلۉ محمد علی پاشا حضرتلری تخليص و اشبۆ بيڭ ايكيۉز يگرمی سكز سنه‌سی محرم الحرامڭ يگرمی يدنجی گۉنی قبل الجمعه مفتاح ذو الفلاح ورۆديله حضرت ابا ايۉب انصاری عليه رحمة الباريدن آلای ترتيب و ركاب كتخداسی بۆلنان حالت افندينڭ يد مر فعلرنده تعظيماً و توقيراً و تكبيراً گۊتۉريلۉب ركاب مستطابه تقديم و طريق حج فتح و كشاد و عامهٔ ناس خندان و شاد اۏلمغله جناب خداوند بيچۆن فيما بعد بۆ مثللۉ مصائب عظيمه‌لردن دولت عليهٔ ابدی الدوامی مصۆن و علی الخصۆص شوكتلۉ مهابتلۉ كرامتلۉ پادشاه عالمپناه و شهنشاه ظل الله افندمزی سرير سلطنتلرنده دائم و بر قرار و عمر ملوكانه‌لرين متزايد و افزۆن أيليه آمين بحرمة طه و يس.
ile Mısır Kahire vâlisi şecâatlü Mehmed Ali Paşa hazretleri tahlîs ve işbu bin iki yüz yegirmi sekiz senesi muharremü'l-haramın yegirmi yedinci günü kable'l-cuma miftâh-ı zü'l-felâh vürûdile Hazret-i Ebâ Eyyûb el-Ensârî aleyhi rahmetü'l-bârîden alay tertip ve rikâb kethüdâsı bulunan Hâlet Efendi'nin yed-i mür fiillerinde tâzîmen ve tevkîren ve tekbîren götürülüb rikâb-ı müstetâba takdim ve tarîk-i hac feth ü küşat ve âmme-i nâs handan u şâd olmağla Cenâb-ı Hudâvend Bîçun fîmâ ba'd bu misillü mesâib-i azîmelerden Devlet-i Aliyye-yi Ebedîyyül-Devam'ı masun ve alelhusus şevketlü muhabbetlü kerâmetlü pâdişâh-ı âlem-penah ve şehinşâh-ı zıllullâh efendimizi serir-i saltanatlarında dâim ve ber-karar ve ömr-i mülûkânelerin mütezâyit ve efzûn eyliye âmin bi-hürmet-i Tâhâ ve Yâsîn.
الخط باقی و العمر فانی مفهۆمی اۉزره بۆ احقر پر قصۆر السيد ابۆ بكر ظهۆر وقعهٔ جديدی برۆجه محرر انشا و تسطير و تحرير ايتمكله نظر ايدنلر قصۆر و كسۆرينی دامن عفو ايله مستور بيۆرملری خاصة نياز اۏلنۆر.
٧ جا سنه ١٢٢٤
El-hattu bâkî ve'l-ömrü fânî mefhûmu üzere bu ahkar-i pür-kusur el-Seyyid Ebu Bekir zuhûr Vak'a-i Cedid'i buruca muharrer inşa u tastir ü tahrir itmekle nazar idenler kusûr u küsurunu dâmen afv ile mestûr buyurmaları hassaten niyâz olunur.
7 CA sene 1224
فيئاتی ٥ غرۆشدر.
وثائق سياسيه كلياتنڭ نشر ايديله‌جك اجزای سائره‌سی
قيصری تاريخی
مرأت الظفر
بندر محاصره و استيلاسی
رسالهٔ ضيائيه
جام جم آيين
مصطفی راسخ افندی سفارتنامه‌سی
يمنی افندی سفارتنامه‌سی
تاريخ تيرۉ حسن پاشا
تاريخ وقعهٔ ادرنه
Fiyatı 5 guruştur.
Vesâîk-i siyâsiye külliyâtının neşr idilecek icrâ-yı sâiresi
Kayseri Târihi
Mir'atü'l-zafer
Bender Muhâsara ve İstîlâsı
Risâle-i Ziyâiye
Câm-ı Cem-âyîn
Mustafâ Râsih Efendi Sefâretnâmesi
Yemenî Efendi Sefâretnâmesi
Târih-i Tirü Hasan Paşa
Târih-i Vak'a-i Edirne
مرحبا